Adema mag uitgestelde huiswerk van Staghouwer afmaken

Vóór Prinsjesdag zou minister Staghouwer met een verdere uitwerking van zijn ‘perspectiefbrief’ komen. Dat wilde de Tweede Kamer: een motie met dit verzoek werd ingediend door GroenLinks, VVD, CDA, D66, PvdD, Volt, SP, BBB, PvdA, Omtzigt, SGP en Staghouwer’s eigen CU.

Staghouwer antwoordde op de terechte vragen van verschillende Kamerleden in het debat op 23 juni dat hij daar in november meer over kon vertellen. Een half jaar na de ‘Kamerbrief over perspectief voor agrarische ondernemers’, die tegelijk verscheen met het stikstofkaartje van Van der Wal.

Gele kaart

De motie om sneller met duidelijkheid te komen was een gele kaart voor de minister. Jesse Klaver van GroenLinks was ongeduldig en stelde vast dat er al langer is nagedacht over kringloop, dat er budget is voor de landbouwtransitie: “Alle ingrediënten liggen er. Er zijn boeren in Nederland die al op het juiste spoor zitten en die graag door willen en juist zij hebben geen idee wat kringlooplandbouw voor hen gaat betekenen en wat u voor hen gaat betekenen.”

Inmiddels is Prinsjesdag ruimschoots voorbij en is er nog altijd geen brief. Dat heeft verschillende oorzaken, het opstappen van minister Henk Staghouwer zal daar vast niet bij geholpen hebben. En nog daarvoor had Johan Remkes het idee opgevat om behalve over stikstof ook iets te gaan schrijven over dat benodigde toekomstperspectief. Daarmee fietste de VVD-mastodont wel een beetje door de huiswerkopdracht van Staghouwer heen, eind augustus. Toen zei Staghouwer nog voor de camera’s dat beide elkaar niet in de weg hoeven zitten, maar op de achtergrond was er frustratie.

Remkes fietste eind augustus wel een beetje door de huiswerkopdracht van Staghouwer heen

Cadeautje van Remkes

Het huiswerk ligt nu op het bureau van minister Adema, die nu net twee weken aan het werk is. Het hoofdstuk van Remkes over ‘een aanzet tot perspectief’ beschouwt hij als ‘cadeautje’ van de stikstofplannenmaker. Adema kan ermee aan de slag, gaat het land in om van boeren te vragen welke elementen er in een vervolgstuk moeten komen staan.

Het werkstuk mag inmiddels geen perspectiefbrief meer heten, het is inmiddels omgedoopt tot de ‘novemberbrief’, de verwachtingen over de de inhoud worden voorzichtig getemperd. Dat is niet het werk van Adema. In een van de laatste optredens van Staghouwer, op de Agrifirm Jongerendag, had die het al over de ‘septemberbrief’, verwijzend naar de toenmalige timing. “Ik ben geen duizenddingendoekje”, zei Staghouwer toen. Achter de schermen vallen nu termen als ‘lijnen waarlangs boeren hun bedrijf kunnen ontwikkelen’, en ‘richtinggevende doelen’. Het ministerie wil niet de indruk wekken dat ze met een lijvige kamerbrief antwoorden kunnen geven op alle vragen van alle boeren in Nederland.

En wanneer wordt deze informatie nu verwacht? Begin november. Zoals Staghouwer het in juni voor ogen had.