Landbouwminister Wiersma biedt PAS-melder geen zekerheid

Drie jaar uitstel van de wettelijke deadline van 28 februari 2025 voor PAS-melders zorgt er niet per se voor dat provincies kunnen afzien van handhaving, wel dat er stappen worden gezet in het legalisatietraject. Dat zei landbouwminister Femke Wiersma woensdagmiddag 4 december tijdens het stikstofdebat in de Tweede Kamer. De minister kon PAS-melders daarmee geen zekerheid bieden.

Zaakbegeleiders gaan volgens Wiersma een belangrijke rol spelen in het legalisatietraject van PAS-melders. Zij moeten maatwerk en deskundigheid naar het boerenerf brengen. Legalisering via bronmaatregelen kan een oplossing zijn, maar soms wordt er wat gevraagd van de PAS-melder zelf. Wiersma: “Dat is het eerlijke verhaal om PAS-melders in een legale situatie te krijgen. We willen iedere optie aangrijpen, maar juridisch is het zeer complex. Anders had ik het al opgelost en mijn voorgangers ook.”

De sterke focus op zaakbegeleiders kwam Wiersma soms op flinke kritiek te staan in de Kamer. Maar die pareerde ze door te wijzen op de complexiteit van het PAS-meldersdossier. “Ik vind dat PAS-melders duidelijkheid verdienen. Maar door zaakbegeleiders moet echt per bedrijf bekeken worden wat er wanneer mogelijk is. Dat is een wrange boodschap. Ik had liever gezegd dat ik het nu kan oplossen, maar het is maatwerk. We zullen als overheid wel naast de PAS-melders gaan staan.” Zaakbegeleiders zijn volgens Wiersma nu al aan het werk en de minister gaat de Kamer informeren over de voortgang hiervan.

Beleid voor PAS-melders, niet voor interimmers

Tijdens het stikstofdebat over de PAS-melders merkte CDA-Kamerlid Eline Vedder op dat de groeiende groep interimmers geheel ontbreekt in het stikstofbeleid van minister Wiersma. De minister wees Vedder erop dat in 2020 al gevraagd is om de groep interimmers in kaart te brengen en dat dit toen niet gelukt is.

Daarom richt ik me eerst op de aanpak van PAS-melders.” Vedder zei daarvan te schrikken, omdat PAS-melders en interimmers altijd in een adem genoemd werden. “Ik weet niet wat ik hoor eigenlijk.” Beide groepen bleken echter wel degelijk gescheiden in de aanpak van de minister. “Je kunt moeilijk beleid voeren op interimmers”, antwoordde Wiersma. “Mijn Kamerbrief is echt gericht op PAS-melders, want die groep is in beeld en daar kunnen we stappen op zetten. Al kan het wel zijn dat we ook interimmers daarmee helpen.”

Wiersma liet in antwoord op vragen van ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis ook weten dat het complex is om PAS-melders qua doelsturing tot koplopers te maken. Dan moet namelijk eerst duidelijk zijn hoe doelsturing juridisch houdbaar ingezet kan worden. “Daar kunnen PAS-melders mogelijk niet op wachten”, aldus Wiersma.

Ongeduld over stikstofbeleid

Wiersma sprak in haar stikstofaanpak van een totaalpakket. Variërend van zaakbegeleiders voor PAS-melders tot innovatie (waaronder voermanagement), doelsturing, een brede stoppersregeling en agrarisch natuur- en landschapsbeheer (ANlb). “We vragen veel van onze boeren. Ze zijn geen obstakel, maar een essentiële partner voor alle opgaven in het landelijk gebied.”

De Tweede Kamerleden in de landbouwcommissie waren ongeduldig over het relatief abstracte stikstofbeleid van Wiersma, maar dat weerlegde de minister. “Ik snap het ongeduld en ik voel dat ook. Maar ik weet wat de impact van maatregelen is en hoe dit landt bij boeren. Daarom vind ik dat zorgvuldigheid een absolute vereiste is. We kunnen geen ijzer met handen breken. Er zijn realistische stappen nodig.” Daar gingen partijen niet altijd in mee. Op het nieuwe emissiebeleid wil VVD-Kamerlid Thom van Campen bijvoorbeeld in januari al duidelijke contouren zien. Iets wat minister Wiersma niet kon beloven.