Klimaatplatform: verduurzaming nodig voor bestaanszekerheid boer

Verduurzaming van het voedselsysteem is de oplossing om boeren bestaanszekerheid en toekomstperspectief te geven. Bestaanszekerheid die op veel kleine en middelgrote boerenbedrijven nu onder druk staat. Daarom is een beter verdienmodel nodig met een eerlijke prijs voor duurzame producten en een fatsoenlijke vergoeding voor ecosysteemdiensten.

Dat is de belangrijkste conclusie van het rapport ‘Een duurzame basis voor bestaanszekerheid van boeren en tuinders’ dat het Nationaal Klimaat Platform (NKP) woensdag 11 december publiceert. De bestaanszekerheid moet helpen om klimaatdoelen te halen.

In het rapport wordt een duurzaam verdienmodel van cruciaal belang genoemd voor boeren en tuinders. Er zijn pioniers die laten zien dat investeren in verduurzaming op termijn rendeert, maar onder de huidige marktomstandigheden zijn de financiële gevolgen van zo’n overstap voor veel boeren te onzeker. Voorzitter Kees Vendrik van het klimaatplatform ziet dat zo’n overstap niet eenvoudig is. “Boeren hebben ondersteuning nodig. Er is brede overeenstemming over het duurzame einddoel. Nu is het moment om dit met alle relevante partners binnen en buiten de agrarische sector gezamenlijk op te pakken.”

Toekomstig markt- en prijsbeleid

Het Nationaal Klimaat Platform doet drie aanbevelingen om in de agrarische sector tot verduurzaming en meer bestaanszekerheid te komen.

Ten eerste moet het kabinet werken aan een toekomstig markt- en prijsbeleid. Dit moet richting geven aan de ontwikkeling van de sector en boeren meer bestaanszekerheid bieden om tot een duurzaam verdienmodel te komen. Dit kan bijvoorbeeld gaan over vergoedingen van eco-systeemdiensten bij extensivering van boerenbedrijven. Ook een eerlijke prijs voor duurzaam geproduceerde producten is dan van groot belang. Daarnaast is goede toegang tot financiering essentieel om een omslag te maken.

Ten tweede adviseert het NKP om via het Investeringsfonds Duurzame Landbouw (IDL) zogenoemde ‘icoonprojecten’ op te zetten. Die kunnen als voorbeeld dienen voor boeren die willen verduurzamen en dit kan zowel via lokale projecten als bredere initiatieven.

Ten derde stelt het klimaatplatform dat het essentieel is om boeren te ondersteunen die geen duurzaam toekomstperspectief hebben. Er is volgens NKP meer nodig dan een brede uitkoopregeling om te zorgen dat bedrijfsbeëindiging voor boer en regio economische en ecologische voordelen heeft.  

Meer adviezen

De Wetenschappelijke Klimaatraad bracht woensdag ook een advies naar buiten. Daarin werd – om bij te dragen aan klimaatoplossingen – gepleit voor een breed boerenperspectief dat verder moet reiken dan het verdienmodel.