Kalverhouder: blik op toekomst; duurzaam én lokaal

Richard Frens (49) heeft in maatschap met zijn vrouw Tineke (48) in het Gelderse Putten 1.600 blankvleeskalveren (1 Beter Leven-ster, twee leeftijdsgroepen) en 3 hectare land. Op een andere locatie huurt hij een stal met 600 roséstartkalveren. – Foto’s: Ton Kastermans

Het vleeskalverbedrijf ligt zo’n 300 meter achter de weg en is vanaf daar nauwelijks te zien. Dat geldt zelfs voor een 25 meter hoge windmolen die Frens afgelopen voorjaar op zijn erf liet plaatsen.

Frens nam deze locatie met drie stallen uit 1975, 2002 en 2009 in 2010 over van de Van Drie Group. De kalverintegratie had tot die tijd twee medewerkers op deze locatie in loondienst. Die hadden elk ook een apart voergeldcontract. Bijzonder is dat dit nog steeds zo is. Frens en zijn vrouw hebben allebei een eigen contract.

Qua energietransitie loopt Frens voorop. Dat begon met gas. Direct in 2010 investeerde hij in zonneboilers. De gaskosten daalden zo van €17 naar €8,50 per kalverplaats; een investering die al lang is terugverdiend. De warmte gebruikt Frens om water voor de melk te verwarmen, maar ook voor de vlinderbuisverwarming in de kalverafdelingen en het woonhuis.

In 2018 zette Frens een nieuwe stap om de gasrekening verder naar beneden te brengen. Hij investeerde in een pelletkachel. Die ‘draait’ op houtblokjes met keurmerk. Het verbrandingspercentage is met 98,4% keurig. De kachel staat voor de veiligheid niet in de stal, maar in deze blauwe container.

Dit is die pelletkachel. De kosten waren €35.000, maar er zat €17.000 subsidie op. Door de komst van de kachel is de gasrekening verder gedaald, van €8,50 naar €4,25 per kalverplaats. De terugverdientijd is berekend op 2,5 jaar.

Frens wilde ook het stroomverbruik fors drukken. Dit voorjaar kwamen er een 25 meter hoge Bestwatt-windmolen en 206 zonnepanelen. Hij koos voor die combinatie, omdat veel arbeid in de stal in de avond plaatsvindt en zonne-energie nog niet opgeslagen kan worden. De molen moest relatief hoog worden, omdat de wind hier nu eenmaal minder is dan langs de kust. Frens had daarbij het voordeel dat de gemeente Putten hoge boerderijmolens toestaat. In de meeste gemeentes is een ashoogte van 15 meter het maximum.

Via een app heeft Frens snel inzicht in de gegevens van de windmolen. Met de molen en de zonnepanelen heeft de kalverhouder zijn stroomrekening inmiddels ruim afgedekt. Hij levert naar verwachting 70.000 kWh per jaar en heeft 60.000 tot 63.000 kWh nodig.

De zonnepanelen liggen op het dak van de stal uit 2009. Frens heeft inmiddels al 10.000 kWh groene stroom à 11 cent via LTO aan energieleverancier Greenchoice verkocht. Daarnaast is de investeringsaftrek met €25.000 ruim. De investering in wind en zon kan zodoende goed uit. De totale kosten waren €85.000 en Frens verwacht dit bedrag in 4,5 tot 5 jaar terug te verdienen.

Frens probeert eventuele brandrisico’s zo veel mogelijk uit te sluiten. Zo zijn de omvormers voor de zonnepanelen buiten de kalverstal geplaatst. Net zoals hij met de pelletkachel deed.

In de stallen was al een dwarsopstelling. Frens vindt het prettig werken; kort en overzichtelijk. Hij krijgt zijn Belgisch Witblauwe kalveren via Van Drie uit Nederland. Ze zijn luxer en Frens draait er al jaren technisch goed mee. De gemiddelde daggroei is dit jaar 1.250 gram, het afmestgewicht 197 kg (5,5 kleur, 2,5 vetbedekking), de uitval is 1%.

De kalveren staan in relatief kleine groepen van 5 à 6. Ze lopen op een gewone houten vloer. Frens is niet overtuigd van rubber welzijnsvloeren. Volgens hem telt het oog van de meester; zien wat er met je kalveren is. Op hout heeft hij in tien jaar tijd hooguit drie dieren met ontstoken knieën gehad. Ook vindt Frens dat rubber te glad is en dat kalveren er smeriger door worden.

Corona raakt ook het bedrijf van Frens. Hij heeft 12 weken extra leegstand en noteert dit jaar een verlies van €25 tot €30 per kalverplaats. De enige remedie is zelf technisch goed blijven draaien. Dát heeft Frens wel in de hand. De tweede tak met roséstartkalveren geeft daarnaast ook wat verlichting.

Frens is ook begonnen met het automatisch voeren van ruwvoer (85% muesli en 15% stro). Achter de kalverstal van 2002 liet hij een voerkeuken aanbouwen.

De voerkeuken. Het automatisch voeren was vlot inpasbaar in de drie bestaande stallen. De kosten waren fors – €60 per kalverplaats -, maar Frens krijgt er veel voor terug. De arbeidsbesparing is 35 uur per week. Het voeren van melk gebeurt overigens niet automatisch. Hiervoor gebruiken Frens en zijn vrouw een Milkboy (twee keer per dag een uur).

Frens en zijn vrouw hebben niet alleen allebei een eigen voergeldcontract, ze hebben ook elk een aparte voercomputer.

In alle stallen werkt Frens met mechanische ventilatie en smoorkleppen. De lucht komt binnen via deze bakken aan de zijkant van de stal.

Frens verkoopt sinds oktober zelf kalfsvlees. Hij doet mee aan het project Vlees van de kalverhouder. In de vriezer liggen verschillende vleespakketten voor thuisverkoop. Inmiddels zijn al 20 tot 25 kalverhouders aangesloten. Onafhankelijk, lokaal en duurzaam, aldus Frens, die er op mikt dat straks 1% van het Nederlandse kalfsvlees lokaal verkocht wordt. Voor meer informatie:
www.vleesvandekalverhouder.nl/.