Inventief

Het verbaast me altijd weer hoe inventief mensen zijn die weinig geld hebben. Je komt allerlei vernuftige dingen tegen, waarmee ze toch een (w)aardig alternatief voor een te dure gekochte versie creëren.

Plastic afvoerbuizen zijn duur en als je niet echt 24 uur stromend water hebt ook een beetje overkill. Het gebruik van emmers om afvalwater op te vangen is dan ook wijd verspreid. Het water gaat daarna op de planten.
Blikslagers maken emmers, gieters, maar ook dakgoten waar regenwater mee wordt opgevangen en naar een tank geleid. Zo kunnen mensen op plekken wonen waar geen andere waterbronnen zijn.
Bij een boer hier in Oeganda kwam ik een hakselaar tegen, waar zelfs een kind mee overweg kan. Stukje plastic op de grond en het gras of de maïs voor de paar koeien is in een vloek en een zucht gehakseld. Een kapmes met gaatje met boutje erdoor en een simpel houten tafeltje is genoeg.

Prachtig speelgoed

Kinderen in de zogenaamde minder bedeelde gebieden van deze aarde maken nog steeds hun eigen speelgoed. Meisjes maken complete keukens uit afval waar ze uren zoet mee zijn, jongens maken hun eigen voetballen. Maar ja: zij kunnen nog redelijk veilig buiten spelen en dat schijnt in Nederland vaak moeilijk te zijn. Soms denk ik weleens dat in het Westen het speelgoed met de kinderen speelt, maar hier is het nog omgekeerd.

In de landbouw

Drie meter lange palen voor heiningen kosten hier US $1 per stuk. Niks creosoot behandeling, maar wat verlopen olie erop voordat ze de grond ingaan. Het zou nog beter zijn de kant die de grond in gaat in een vuur te verkolen. Voor veel mensen is dit te duur en na 3 tot 4 jaar hebben de termieten de palen helemaal weggevreten, Er wordt dus veel gebruik gemaakt van levende heiningen. Boeren planten aan het begin van de regentijd staken van bomen die makkelijk wortel schieten en in de ruimte tussen de palen planten ze Euphorbia-takken, die leunen tegen een prikkeldraadje. Na twee jaar is dit een groene, bijna onderhoudsvrije heining.

Ik ben heel benieuwd welke oplossingen de mensen gaan bedenken voor de verdampende AOW en pensioenen: misschien worden de drie generaties-huishoudens uit het verleden uit noodzaak wel weer de norm? Er zullen dan nog heel wat garages in de toekomst verbouwd moeten worden als granny flats.

Het mooiste voorbeeld van inventiviteit vond ik in de Dairy Development Authority van Uganda. Toen ik naar de wc wilde en vroeg waar die was, wees men op de gang en zei ‘kijk maar goed!’ Ik was er al langs gelopen, maar keek nu inderdaad goed en het was duidelijk. Twee bladzijden uit een tijdschrift en wat plakband bespaarde weer twee ‘dure’ bordjes: het liet aan duidelijkheid niets te wensen over, zeker niet voor mensen uit de veewereld!

Foto’s: Anton van Engelen