Hoogleraar Janssen: platteland moet op de schop voor brede welvaart

Hoogleraar Janssen pleit voor herinrichting van het platteland. Volgens CBS is de brede welvaart daar hoger dan in steden.

Het Nederlandse platteland ‘moet op de schop voor brede welvaart’. Dat zegt hoogleraar ‘Brede Welvaart in de Regio’ Joks Janssen van Tilburg University. Vrijdag spreekt hij zijn oratie uit. Daarin pleit hij voor een ruimtelijke herinrichting van het platteland om de balans tussen landbouw en leefomgeving te verbeteren. Volgens Janssen is er nu te veel focus op agrarische productie en economische groei. Hij pleit voor een systeem waarin de bijdrage van landbouw aan economie en samenleving wordt gewaardeerd. Ondernemers moeten volgens hem beloond worden voor diensten die zij leveren. Hij wil een planologie waarbij grond, gemeenschap en geschiedenis centraal staan.

Er zijn problemen met stikstof, natuur, waterkwaliteit, klimaat en leefbaarheid

Meer ruimte voor andere waarden

Janssen vindt dat op het platteland meer ruimte moet komen voor andere waarden dan alleen economische bij het waarderen van agrarische grond. Dan gaat het bijvoorbeeld om biodiversiteit, wateropvang, wonen en zorg. “Er zijn problemen met stikstof, natuur, waterkwaliteit, klimaat en leefbaarheid. Met alleen technische innovaties lossen we deze problemen niet op”, zegt Janssen. Een verbeterde herinrichting van het platteland biedt volgens hem boeren meer perspectief.

De overheid heeft volgens Janssen een belangrijke rol bij het herinrichten van het landelijk gebied. Ze moet een actieve grondpolitiek voeren om boeren te ondersteunen die groen willen boeren. Samenwerking tussen boeren en andere grondeigenaren is ook noodzakelijk. Zo kunnen landbouw en functies als biodiversiteit, water, wonen en zorg beter worden gecombineerd. Janssen pleit voor een overheid die gemeenschappelijk initiatief stimuleert en beloont. Hij adviseert daarnaast om te leren van het verleden. Historische systemen zoals watermolenlandschappen en vloeiweides kunnen helpen bij het ontwikkelen van landbouw die beter aansluit bij de natuur en een grilliger klimaat.

Medeauteur: Kirsten Graumans