Fietspaden gevraagd

Tweewielers verslepen tonnen, maar ze zouden hier in Oeganda fietspaden moeten hebben!

We hebben in Nederland de laatste jaren een bakfiets-revival gehad. Die dienen voornamelijk voor het vervoer van yuppen-kinderen naar hun speelzalen en scholen. Met kleurige tenten en zeiltjes in allerlei kleuren blokkeren deze mensen opgewekt de fietspaden van en naar de scholen.

Hier in Oeganda zijn er ook veel fietsen, meestal van Chinese makelij volgens oud Engels ontwerp. De frames zijn meestal op veel plekken met koper gesoldeerd, want deze fietsen vervoeren vracht en worden zwaar (over)belast. Met kunstige rekken kunnen er zes trossen bananen of twee 50 liter melkbussen aan de fiets hangen. Vervoer van brandhout is ook geen probleem. Er is zelfs een type dat boda boda genoemd wordt: persoonlijke taxi’s, die eerst gebruikt werden om mensen in het no-man’s land tussen grenzen te vervoeren. Border to border! werd in Bantu-talen boda boda omdat lettergrepen alleen maar op een klinker kunnen eindigen. En daar heeft die taxi-service dus zijn naam aan te danken.
De ellende is dat ze dag en nacht rijden. Dat ’s nachts rijden is vooral op de wegen met auto’s een probleem. Het licht is meestal kapot en die banden met reflecterende zijkanten zijn hier in Oeganda nog niet aangekomen. We kwamen gisterenavond terug uit een naburige streek en reden in het donker over de weg en opeens doemde middenop de weg een boda boda op met een vrouw achterop. De chauffeur vond dat hij maar over de middenstreep moest rijden omdat hij geen licht had, er natuurlijk geen straatverlichting was en de maan nog niet op was.

Lynchpartij maar net vermeden

Onze chauffeur kon ‘m ontwijken, maar tikte ‘m met de spiegel toch nog aan. En dan is er altijd in Afrika het probleem, dat als er iets ergs met iemand gebeurt bij een ongeluk, je ter plekke gelyncht kunt worden. We zijn toch maar teruggereden en gelukkig was er niets aan de hand. Ik ben wijselijk in de auto blijven zitten, want als er een blanke bij is. valt er nog meer te vangen. Met 20.000 Shilling (ongeveer €16) heeft de chauffeur het allemaal maar snel afgehandeld. Nee, een lift naar het ziekenhuis zat er niet in omdat het niet nodig was en omdat dat ook nog eens de politie in de scam zou betrekken.

Vreselijke ongelukken

Alle asfaltwegen hier in Afrika hebben twee parallelwegen aan beide kanten: voor voetgangers en fietsers. ’s Nachts lopen ze op het asfalt om hun nek niet te breken in het donker. Dat veroorzaakt, naast loslopend vee, vreselijke ongelukken. Misschien dat hier toch maar standaard fiets- of wandelpaden aan beide kanten aangelegd moeten worden. Met 100 kilo vracht lopen de meeste fietsers de helft van de tijd bult op! En alleen waaghalzen durven met de slechte Chinese velgremmen en 100 kilo achterop naar beneden te fietsen.
Misschien toch een idee eens aan een bakfiets voor Afrika te gaan werken?

Foto’s: Anton van Engelen