‘Energiemarkt nog een hobbelig pad: batterij vereist goed rekenwerk’

De energie ligt voor het oprapen. Aan wind- en zonne-energie, aardwarmte of waterkracht ontbreekt het niet. Het is een kwestie van winnen, en vooral van verdelen. Verdelen naar plek én tijd. De energie is er niet altijd waar én wanneer deze nodig is. Overdag schijnt de zon, terwijl in de piekbehoeften de avond liggen. Of juist als je stroom nodig hebt, is het windstil. In de kern is dit het probleem van energietransitie.

En het antwoord is even eenvoudig: opslag. En juist daar wringt het. Echt toegankelijke, soepele en betaalbare systemen zijn er (nog) onvoldoende. Er wordt hard aan gewerkt. Talrijke aanbieders melden zich. En ja, voor een aantal bedrijven kán de investering in een batterij al interessant zijn. Het vergt rekenwerk, een lange adem en stressbestendigheid.

Verdienmodel is een optie

Allereerst de voordelen. De agrarische sector is grootverbruiker. Die zonnepanelen zijn interessant om de elektriciteitskosten te drukken. Bij overcapaciteit biedt terugleveren op het net uitkomst. Dat kan echter niet altijd. Het net is overbelast door de installatie van zonnepanelen, laadpalen en warmtepompen. De term netcongestie staat al in de Dikke Van Dale. Zonder maatregelen zit het stroomnetwerk al in 2026 in Utrecht, Gelderland en Flevoland vol. Ook op andere plekken in Nederland is al een wachtlijst voor een aansluiting.

Op een zonnige dag is de stroomprijs doorgaans ook laag, en moet er zelfs al voor terugleveren worden betaald. Een batterij biedt de mogelijkheid om op goedkope momenten energie op te slaan en die op een duurder moment te gebruiken. Hier is zelfs een verdienmodel aan op te hangen. De handel op zogenoemde onbalansmarkten kan interessant zijn. Hier geldt nadrukkelijk wel de waarschuwing: resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.

Grootte investering is risico

En dan komen we toch in het lijstje met risico’s. Batterijen zijn prijzig. Het duurt even voordat de investeringen er uit zijn. Laat je niet gek maken met opportunistische berekeningen. De netwerkkosten kunnen nog flink stijgen. Ook onderhoud is duur. Batterijen zijn brandgevaarlijk, zeker de lithiumbatterijen. Zo’n container op het erf vergt aanpassingen en een pittige brandverzekering.

Ernergieopslag en -handel is zeker ook een zaak van software. In feite nemen programma’s de beslissingen over opslag en leveren. Die momenten kunnen per uur verschillende keren veranderen.

Rabobank meldt dat investeringen in een batterij weliswaar flink zijn, maar heel interessant kúnnen zijn, afhankelijk van het type bedrijf. Twee voorbehouden dus: ‘kán’ en ‘type bedrijf’. Hier kun je type ondernemer nog wel aan toevoegen. In essentie heeft de energiemarkt niks meer met agrarisch ondernemerschap te maken. Het is een nieuwe markt met eigen begrippen, wettelijke kaders en regels. De glastuinbouw heeft op dit terrein ervaring met de inzet van wkk’s. Grotere bedrijven hebben een eigen energiespecialist in huis.

Interessant is hoe deze markt zich ontwikkelt. China schijnt op het terrein van opslag grote stappen te zetten. Batterijen worden goedkoper, en belangrijk: de productie is schoner. Ergens ligt daar de route naar een klimaatneutrale samenleving in 2050.