Einde exportsubsidies, einde tijdperk

Exportsubsidies worden afgeschaft. De onmiddellijke effecten van dit historische WTO-besluit zullen meevallen. In de EU bestaan de exportsubsidies alleen nog in theorie.

Exportsubsidies worden helemaal afgeschaft. Dat is afgesproken in Nairobi op een vergadering van het wereldhandelsoverleg WTO. Volgens directeur-generaal Roberto Azevêdo is het de belangrijkste afspraak die ooit in WTO-verband over landbouw is gemaakt.

Effecten

De onmiddellijke effecten van dit historische besluit zullen meevallen. In de EU bestaan de exportsubsidies alleen nog in theorie. De betekenis wordt pas duidelijk als je wat verder terugkijkt.

Verstoring markten in derde wereld

Exportsubsidies waren ooit een van de pijlers van het EU-landbouwbeleid. Ze waren tegelijk een van de meest bekritiseerde onderdelen daarvan. Gesubsidieerde export van overschotten leidde tot verstoring van markten in andere landen, vooral in de derde wereld. Boeren die zelf geen sterke beschermende overheid hadden, konden never nooit opboksen tegen goedkope, gesubsidieerde importen. Jarenlang hebben ngo’s hiertegen geageerd.

Inkomensondersteuning en plattelandsbeleid

Met succes. Stukje bij beetje heeft de EU het roer omgegooid. In etappes heeft het markt- en prijsbeleid plaatsgemaakt voor inkomensondersteuning en plattelandsbeleid. Die omzwaai is zo ingrijpend geweest, dat uitgerekend de EU nu de grootste pleitbezorger was van afschaffing van de subsidies, en het onderhandelingsresultaat viert als een overwinning.

Tijdperk dat al voorbij was

Een acuut probleem wordt er – zeker voor Europese landen – niet opgelost met deze afspraak. Maar historisch is ze dus zeker. Het is het einde van een tijdperk waarin we eigenlijk al niet meer leefden.