Deltaprogramma Agrarisch Water krijgt prominentere plek in wateraanpak

Het beter benutten van het DAW is een van de stappen die het kabinet zet in het impulsprogramma voor de Kaderrichtlijn Water (KRW) dat minister Mark Habers van Infrastructuur en Waterstaat naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Voorwaarden aan landgebruik

In het programma zitten meerdere maatregelen voor de agrarische sector. Zo wil het kabinet het voor lagere overheden duidelijker maken hoe ze functieverandering van gronden kunnen realiseren. Dit is volgens het kabinet nodig om de KRW-doelen te halen. Er zijn momenteel al verschillende instrumenten om voorwaarden te stellen aan landgebruik, bijvoorbeeld door het bestemmingsplan of door het verwerven van gronden door de overheid. Het kabinet ervaart echter dat het voor partijen niet altijd duidelijk is wat de precieze (juridische) mogelijkheden en voorwaarden zijn voor het toepassen van deze instrumenten, en wanneer welk instrument het beste ingezet kan voor de KRW-doelen. Daarom wil Harbers dit inzichtelijker gaan maken.

Het gaat daarbij bijvoorbeeld om het extensiveren of stoppen met activiteiten in beekdalen ten behoeve van de waterkwaliteit of om te zorgen dat een functieverandering ten behoeve van andere doelen niet zorgt voor een ongewenst neveneffect op de waterkwaliteit. Zo wil het kabinet voorkomen dat bij de uitkoop van een veebedrijf in het kader van de stikstofaanpak, grasland wordt omgezet tot bouwland met uitspoelingsgevoelige gewassen. In het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) is voor de aanpak van de beekdalen ongeveer € 800 miljoen gereserveerd in het Transitiefonds. Voor de beekdalen wordt in een werkgroep bekeken welk landgebruik er in en rondom beekdalen nog plaats mag vinden.

Daarnaast wordt ook het beleid aangescherpt om de belasting van water met vervuilende stoffen te verminderen, waaronder gewasbeschermingsmiddelen en nutriënten uit de landbouw.

Uitzonderingsposities aanvragen

Daarbij wordt gekeken of het mogelijk is om de toelating van gewasbeschermingsmiddelen af te kunnen stemmen of de kwaliteitseisen van de KRW. Ook wordt onderzocht in hoeverre het mestbeleid moet worden aangepast op de KRW.

Het impulsprogramma richt zich op zowel landbouw, industrie als waterzuivering en is ingestoken op drie sporen; meer grip op de uitvoering van het afgesproken beleid, een tussenevaluatie in 2024 en de verantwoording van het beleid in 2027. Op basis van die verantwoording moeten eventuele uitzonderingsposities bij de Europese Commissie aangevraagd kunnen worden door Nederland. Daarnaast wordt een studie gedaan naar de juridische risico’s van de KRW. Meerdere deskundigen vrezen dat (bouw)projecten niet door kunnen gaan omdat niet aan de KRW wordt voldaan.

De Kaderrichtlijn Water schrijft voor dat het water in Nederland in 2027 van voldoende kwaliteit en kwantiteit moet zijn. Op basis van de huidige resultaten en het huidige beleid, worden deze doelen volgens deskundigen niet gehaald.