‘CDA’er op klimaatpost lijkt fijn voor de boer, maar…’

Het lijkt wel een cadeautje voor agrarisch Nederland. In plaats van de zeer groene en ambitieuze Frans Timmermans gaat CDA’er Wopke Hoekstra namens Nederland de Europese klimaatkar trekken. Tenminste, als het aan Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en aan het demissionaire kabinet ligt. Volgende week volgt nog een hoorzitting voor het Europees Parlement, waarna het parlement formeel nog moet instemmen met de voordracht. Het parlement lijkt kritisch.

Je zou denken dat bij agrarisch Nederland de vlag uit gaat. De voorstellen van een kwart minder gewasbeschermingsmiddelen, een verslechteringsverbod voor de natuur en verplicht een kwart van het areaal biologisch zullen dan wel van tafel gaan, toch? Een politicus die als vicepremier met een positief gebaar richting de boeren een bom onder zijn eigen regeerakkoord legt, zou toch wel iets voor de sector moeten kunnen betekenen, zou je denken.

Star en sterk ambitieus

Het was immers Hoekstra die vorig jaar de fel bevochten deadline van 2030 voor de stikstofplannen ‘niet heilig’ verklaarde. Hij wilde heronderhandelen, maar daar is het na een jaar soebatten uiteindelijk toch niet meer van gekomen, vanwege de val van het kabinet. Ondertussen tikte de tijd door en zagen bijna alle politici wel in dat 2030 wel erg ambitieus werd.

Timmermans toonde zich in Brussel juist heel star en sterk ambitieus. Ondanks de overweldigende kritiek die hij kreeg op zijn natuurbeschermingsplannen, drukte hij ze toch zoveel mogelijk door. Bij de zeer moeizame onderhandelingen over stikstof en bijvoorbeeld de derogatie bleek Nederland ook geen hoop te hoeven vestigen op een goed woordje van Timmermans om wat speelruimte te krijgen. De Nederlandse ministers zeggen de deur plat te lopen in Brussel, maar krijgen tot dusver weinig voor elkaar als het om stikstof, natuur of mestbeleid gaat.

Samsom aanstellen als rechterhand

Hoewel een Eurocommissaris voor klimaat van CDA-huize misschien wel wat meer hoop geeft, is het maar zeer de vraag of het voor het demissionaire kabinet zinvol zal zijn om naar Brussel te rijden om een kopje koffie te gaan drinken met hun oud-collega om iets gedaan te krijgen.

Aankomend Eurocommissaris Hoekstra heeft aangegeven PvdA’er Diederik Samsom als rechterhand te willen aanstellen, zoals Samsom dat ook al was bij Timmermans en was als kabinetschef het brein en de stuwende kracht achter de klimaatplannen. Dat is niet alleen handig om Hoekstra van kennis te voorzien, het moet ook bijdragen aan het vertrouwen in hem bij het Europees Parlement, dat kritisch is op zijn voordracht.

Het ziet er niet naar uit dat het CDA-vlaggetje op het bureau van Hoekstra voor een ommezwaai van het beleid zal gaan zorgen. De speelruimte van Hoekstra is beperkt en met de verkiezingen in juni 2024 is zijn termijn ook maar kort. Veel beleid is al ingevoerd, al zijn er nog twee grote zaken op de to-do-list van de oud-minister van Buitenlandse Zaken. Zo moet er nog een klimaatdoel voor 2040 worden vastgelegd en later dit jaar volgt een belangrijke klimaattop in Dubai. Voor de agrarische sector is het te hopen dat Hoekstra de scherpe randjes van het ingezette beleid wat weet te verzachten. Of dat lukt, zal blijken.