BZV bestaat twintig jaar; alle kritiek zat ernaast, het werd een succes

Boer Zoekt Vrouw bestaat 20 jaar. De kijkcijfers dalen, maar onder boeren en boerinnen is het programma nog altijd populair. “Het gaat over echte mensen en echte levens.”

Het is twintig jaar geleden dat Boer zoekt Vrouw voor het eerst op de Nederlandse televisie verscheen. De datingshow startte op 21 november 2004 en trok van meet af aan enorm veel kijkers. Op het hoogtepunt in 2011 zelfs meer dan 5 miljoen. Voor de deelnemers waren het heftige tijden. Ineens waren ze bekende Nederlanders met persfotografen in de bosjes. Half Nederland speculeerde of een date wel of niet zou slagen.

Sindsdien is er op het gebied van kijkcijfers langzaam maar gestaag een dalende lijn ingezet. De meest recente uitzending, waarbij de geselecteerde boeren werden voorgesteld, trok op tv 1,6 miljoen kijkers. Met uitgesteld kijken erbij werd dat nog bijna 2,2 miljoen. Daarmee is het programma weliswaar koploper van de maand september, maar de hype lijkt er inmiddels toch wat vanaf. Een van de oorzaken is de opkomst van allerlei andere datingprogramma’s. Vooral B&B Vol Liefde scoort goed. Het is volgens verschillende tv-recensenten wat diverser en flitsender dan BZV.

Wat ik zo leuk vind aan BZV is dat er gewone, normale mensen aan meedoen. En gewoon, daar houden wij van

Evengoed wordt er een nieuw seizoen gemaakt. Eind september stelde presentatrice Yvon Jaspers de nieuwe deelnemers voor aan het publiek. Het is deze keer geen afvalrace; alle zes worden van begin tot eind gevolgd, ongeacht het aantal brieven dat ze krijgen. Begin volgend jaar zullen dan de wekelijkse uitzendingen starten. Dan zal ook blijken of de dalende lijn van kijkcijfers doorzet of niet.

Ook elders dalende kijkcijfers

Die trend treft overigens niet alleen de Nederlandse versie. Ook de bakermat van het programma, het Britse Farmer wants a wife, kampt met steeds minder kijkers. Een voormalige producer hekelde de makers die almaar meer spanning en sensatie willen. Daarvoor laten ze vrouwen deelnemen die om de verkeerde redenen meedoen. Niet een mogelijke relatie met een boer zou hun doel zijn, maar puur het verschijnen op tv.

Britse kijkers klaagden over de opzet die meer en meer zou lijken of MAFS, een afkorting voor Married at First Sight. Daarbij trouwen kandidaten voor het oog van de camera met iemand die ze niet kennen. De kans op een blijvende relatie hierbij is klein, het aantal ‘break-ups’ in het eerste jaar is zo’n 85%. Dat was ook de kritiek bij de start van BZV in 2004. Boerderij schreef toen zeer kritisch over het nog te starten programma. Enkele van de bezwaren destijds: ‘Televisie is zelden het geijkte middel om een partner te vinden. Bovendien zijn er bemiddelingsbureaus, vrijgezellenfeesten en datingsites in overvloed om de verstokte vrijgezel van dienst te zijn.’

Een ander bezwaar was dat het stigmatisterend zou zijn. Het NAJK verwachtte er in elk geval weinig goeds van. De vrees was dat de beroepsgroep te kijk werd gezet en dat het een programma zou worden waarin het beeld ontstond van boeren als eenzame mannen die geen partner kunnen vinden. Dat zou niet bijdragen aan een positief beeld van de sector. De KRO veegde alle bezwaren van tafel. Er zou integer met de mensen omgegaan worden en van clichébeelden zou geen sprake zijn. Geen boeren op klompen, geen aapjes kijken, zo was de belofte.

‘Hoge poten boven de pisbak’

Nu, twintig jaar later, blijkt dat de critici van toen ernaast zaten. Van een negatief imago voor de sector is niets gebleken, al ging het soms wel kort door de bocht. Zo bezorgden de uitspraken van boer Frans in het seizoen 2008 de landbouw kromme tenen. Hij omschreef een van zijn logés bijvoorbeeld als ‘hoge poten boven de pisbak’. De kijkers smulden er echter van, ruim 4 miljoen mensen zaten aan de buis gekluisterd.

Frans hield aan het programma geen relatie over, maar veel anderen wel. Dat was ook de bedoeling van de makers, al geloofden tv-deskundigen er niet zo in. ‘Wie echt een partner zoekt, doet dat niet via tv’, zo was de stelling. Maar BZV heeft wel degelijk serieuze relaties en zelfs huwelijken en baby’s opgeleverd.

Het bleef echter niet louter rozengeur en maneschijn; er waren behoorlijk wat stellen die toch weer uit elkaar gingen. Het meest bekend is misschien wel het koppel Gijsbert en Femke Wiersma, de huidige minister van LNV. Ze leerden elkaar met tussenkomst van presentatrice Yvon Jaspers kennen in 2010, trouwden in 2016 maar zetten in 2019 toch een streep onder hun huwelijk.

Het kan ook zonder Yvon

Zo verging het meer koppels. Dat wil niet zeggen dat zij voor altijd alleen blijven of bleven. Velen bleken later alsnog een partner te vinden, zelfs boeren die na de eerste voorstelronde van BZV nauwelijks brieven kregen. Dat bewijst dat ze het ook zelf kunnen. Voor de fans is hun zoektocht leuk om te volgen maar als puntje bij paaltje komt, lukt het de meeste boeren om ook zonder datingprogramma de liefde te vinden.