Burn-out op de boerderij, dit zijn de signalen

Investeren, regelgeving, uitbreiden … De druk op boeren neemt toe en daarmee de kans op een burn-out. Herken tijdig de signalen.

Burn-out is meer dan gewoon een paar dagen erg moe zijn. Dat is iedereen weleens. ’s Nachts biggen laden, koekalverij of tot laat in de avond oogsten, het kan er allemaal voor zorgen dat iemand te weinig slaap krijgt. Maar als het goed is, wordt het tekort later ingehaald.

Bij een burn-out is dit niet het geval. Daarbij is langdurig en structureel sprake van een scheve balans tussen energie verbruiken en nieuwe energie vergaren. Er is nooit een eenduidige oorzaak, een burn-out is het gevolg van een stapeling aan oorzaken. Toenemende regelgeving kan daar wel een rol bij spelen.

Ernstige klachten

Iemand met een burn-out voelt zich als het ware leeglopen. Energie lekt weg zonder dat de voorraad wordt aangevuld. Dat geeft op den duur klachten die zo erg kunnen worden, dat iemand niet meer kan functioneren.

Een burn-out ontstaat niet van de ene op de andere dag. Het is een geleidelijk proces van soms jaren. Al die tijd geeft het lichaam wel degelijk signalen af. Neem die serieus, want wie er jarenlang mee rondloopt, is soms ook jarenlang aan het herstellen.

10 signalen van een (naderende) burn-out:

1. depressieve gevoelens hebben
2. slecht slapen
3. voortdurend malende gedachten hebben
4. tobben en piekeren
5. snel geïrriteerd of geëmotioneerd zijn
6. veel last hebben van hoofdpijn en pijnlijke, gespannen schouders
7. door gespannen spieren veel last hebben van rugpijn
8. nergens zin in hebben
9. overvallen worden door paniekgevoelens
10. veel dingen vergeten, niet meer kunnen concentreren

Denk niet: ‘het is nu even druk, straks is het weer over en voel ik me weer goed’. Wie structureel deze klachten heeft, houdt ze ook als het weer rustiger wordt.

Wat nu?

Hoe moeilijk ook: accepteer de klachten. Ze zijn een signaal dat er iets ernstigs aan de hand is, niet een signaal dat iemand een ‘loser’ of een doetje is. Schaamte is echt niet nodig. Zorgen over hoe het moet met het bedrijf zijn terecht en begrijpelijk, maar doorgaan is gewoon geen optie. Accepteren dat het niet meer gaat, betekent doorgaans ook dat er een oplossing wordt gezocht.

Ga vervolgens naar de huisarts. Die kan doorverwijzen naar een hulpverlener. Denk niet dat hulpverleners niets kunnen doen, omdat ‘ze toch niks begrijpen van een boerenbedrijf’. Iedereen met een burn-out – of er nou thuis een boerderij of een bakkerij is, of dat iemand in loondienst is – heeft moeite het werk los te laten. Een hulpverlener weet dat en past daar het plan van aanpak op aan.