Bijensterfte bijna verdubbeld

Bern – De bijensterfte in Europa is in de winter van 2014/2015 uitgekomen op gemiddeld 17,4 procent, bijna een verdubbeling ten opzichte van een winter eerder.

De verdubbeling volgt op een Europees verbod op drie voor bijen schadelijk geachte neonicotinoïden. In de VS is ondertussen het aantal professioneel gehouden bijenvolken gegroeid tot het hoogste niveau sinds 20 jaar, terwijl daar de omstreden neonico-tinoïden wel zijn toegestaan. De cijfers komen van een studie van onderzoeksgroep COLOSS, waar de Nederlandse bijenonderzoeker Romée van der Zee spilfunctie vervult. Het onderzoek van COLOSS is volgens de organisatie de grootste internationale studie naar bijensterfte.

Sterfte loopt uiteen

De sterfte, waartoe ook ten dode opgeschreven volkeren worden gerekend, loopt ver uiteen. In Noorwegen kwam slechts 9 procent van de bijenvolken niet levensvatbaar de winter door terwijl het percentage het hoogst lag in Oostenrijk, op 29 procent. De bijensterfte in Nederland kwam uit op 18 procent. Het jaar ervoor was volgens een andere studie van Van der Zee in Nederland het aantal bijenvolken toegenomen met 36 procent.

Lagere sterftecijfers in Noord-Europa

Noord-Europese landen hebben doorgaans lagere sterftecijfers, aldus Van der Zee. “De lagere sterfte kan deels worden verklaard door een latere start van het broedseizoen.” Hierdoor is het aantal reproductiecycli van de voor bijen dodelijke varroamijt lager. De mijt alleen is volgens haar evenwel geen volledige verklaring voor massale bijensterfte.

Rol neonicotinoïden

Dat het aantal bijenvolken dat de winter goed doorkomt zo is gekrompen nadat drie belangrijke neonicotinoïden verboden zijn, betekent volgens haar niet dat neonicotinoïden geen of maar een beperkte rol spelen. “Er is een verbod voor clothianidin, imidacloprid and thiamethoxam. Maar twee andere varianten, thiacloprid en acetamiprid, worden door het verbod juist steeds meer toegepast.”

Varroamijt

De twee jaren ervoor was er volgens een andere studie een correlatie aan van bijensterfte met enkele factoren waaronder de aanwezigheid van de varroamijt, het gebruik van nog toegelaten neonicotinoïden, en het leefgebied. De sterfte lijkt met name hoger te liggen in akkerbouwgebieden, wat te maken kan hebben met bestrijdingsmiddelen maar ook kan duiden op een gebrek aan foerageergebieden. Recent bleek uit Amerikaanse cijfers dat het aantal bijenvolken in de VS is toegenomen van 2,4 miljoen naar 2,7 miljoen. Dat is het hoogste niveau sinds twintig jaar.