Berlijners kweken groenten in centrum van de stad

Vlakbij de Moritzplatz, in het centrum van Berlijn, worden tomaten uit India, peterselie uit Japan en aardappelen uit de Andes gekweekt. Het gaat om een van de eerste Berlijnse projecten van stadslandbouw.

Het district Kreuzberg, waar de Moritzplatz ligt, is een smeltkroes van culturen. De inwoners komen er uit de Balkan, het Middellandse Zeegebied, Afrika, Azië, Centraal-Europa en Latijns-Amerika. Daarom groeien er in een grote tuin vlakbij de Moritzplatz tomaten uit India, Turkije, Marokko en Rusland, peterselie uit Italië, Griekenland en Japan, en aardappelen uit Afrika en de Andes. “Vaak krijgen we de zaden voor onze groenten van onze buren, wanneer ze terugkeren van een reis naar hun land van herkomst”, zegt filmmaker Robert Shaw, een van de stichters en coördinatoren van het project.

Shaw begon het project in de zomer van 2009 samen met fotograaf Marco Clausen. Ze maakten een gemeentelijk terrein van 6.000 vierkante meter vrij, dat decennialaag braak had gelegen. “Met de hulp van buren en vrienden hebben we 2 ton afval verzameld dat zich hier al die jaren had opgehoopt”, zegt Shaw. De Prinsessentuin heet het project, naar de straat waarin hij zich bevindt.

Stadslandbouw in Cuba
Shaw leerde de stadslandbouw kennen tijdens een reis naar Cuba. Daar werken ongeveer 300.000 mensen op stedelijke landbouwpercelen. Aan de Moritzplatz is “de tuin eigendom van niemand”, zegt Shaw. “Wij zorgen voor het beheer, maar iedereen die wil, kan meedoen. De bedoeling is de inwoners van het district van biologische, lokaal geteelde groenten te voorzien, en een gemeenschapsproject te stimuleren dat de vergeten tradities van biologische landbouw probeert te redden.”

Wie meehelpt, kan de groenten kopen. De prijzen liggen lager dan in de plaatselijke groentehandel doordat er geen chemische producten worden gebruikt en er geen transportkosten zijn.

Gemeenschapscentrum
In de winter wordt de tuin omgevormd tot een overdekte markt, die als een gemeenschapscentrum dient. Het team van Shaw en Clausen werkt samen met gelijkaardige projecten in binnen- en buitenland. Ze organiseren seminaries in samenwerking met universiteiten en geven advies aan Berlijnse bewonersorganisaties die hun tuinen en groene ruimtes willen omvormen.

“Onze premisse is dat iedereen van iedereen kan leren”, zegt Shaw. Hijzelf heeft zijn liefde voor het tuinieren van zijn grootmoeder geleerd, die als gevolg van de oorlog zo weinig mogelijk van anderen wilde afhangen in haar voedselvoorziening.