Afzien onder de Provençaalse zon

De zon brandt. Bij wel driekwart van alle wijnstokken moet je door de knieën. Een zware job!

Een wijndomein in de Provence lijkt ongetwijfeld erg aanlokkelijk. Het feit dat de acteur Brad Pitt onze buurman is, met daarnaast nog een stel andere vips in de buurt, wijst daarop. Maar de waarheid is dat het ontzettend hard werken is, net zoals ‘boer zijn’ dat overal is. Voordat een druif geoogst wordt, heeft de wijnboer met trekker en machines acht verschillende handelingen uitgevoerd. Het beregenen heb ik niet meegeteld, want dat wordt op het bedrijf waar ik werk alleen bij de jonge aanplant gedaan. Het gaat om de vele honderden uren op de trekker. Al dit mechanisatiewerk komt later in een reportage aan bod.

Champagne in de wijngaard

Nu iets over het handwerk. Van december tot half april is er 30 hectare gesnoeid. Op 1 hectare staan ongeveer 4.500 wijnstokken, dus 135.000 totaal. Een heel karwei en traditiegetrouw wordt deze periode met champagne in de wijngaard afgesloten. Ook de mooiste snoeifoto’s zijn hier te bekijken. Al deze mensen werken vier uur per dag samen met mij in de wijngaard, in ruil voor gratis bewoning in één van de huisjes op het ‘domaine’. Na het snoeien is er tijd voor het repareren en aanspannen van de vele duizenden meters draad die boven de wijnstokken hangen. Draden gaan kapot door slijtage, doordat één van de machines ze raakt of door het gewicht van de druiven.

Bloemen plukken

Na het werk aan de draden is het tijd om de ‘bloemen te plukken’. Huh? Had ik dat wel goed gehoord? Eén van de snoeiers kwam met deze kreet, en ik die hele snoeiperiode maar denken: welke bloemen worden er in vredesnaam geplukt? Want zouden we echt de bloemen gaan plukken, dan zouden er geen druiven komen! In mei werd het me allemaal duidelijk. Overal uit de stam ontspruiten piepkleine blaadjes die een teer, roze randje hebben. In gevouwen vorm (de knop) lijkt dit net een bloemetje.

Verbranden

Wanneer je deze blaadjes niet op tijd weghaalt, worden ze meterslange ranken die ook weer druiven krijgen. Dat is niet de bedoeling, want dan krijgt de wijnstok te veel te doen. Stel je de wijnstok voor als een letter T. Druiven horen alleen op de bovenkant van de T (de armen) en net iets daaronder. Reden: de oogstmachine schudt tot net iets onder de armen. Om de wijnstok de energie zo optimaal mogelijk te laten benutten, verwijderen we alle ondergroei. In oudere wijngaarden kan dit mechanisch met een middel dat alle bladeren en takjes (van de ondergroei) verbrandt. Nadeel is dat het alleen werkt bij kleine takjes. Dit zou betekenen dat je alles tegelijk moet doen, want een druif groeit net zo snel als onkruid.

Knippen en glijden

Handwerk heeft de voorkeur. In de maand mei, wanneer het alleen om de ‘tere bloemen’ gaat, volstaat het om met je handen langs de stam te glijden. We dragen handschoenen, want hoe ouder de wijnstok, hoe knoestiger de stam. De knoppen vallen er zo af. Helaas geldt ook hier: we kunnen niet overal tegelijk zijn en al gauw hebben we te maken met dikkere takken die soms al aan het verhouten zijn. Dus grijpen we al gauw naar de snoeischaar. In de praktijk komt het erop neer dat we met één hand knippen en met één hand glijden.

Echt afzien!

En dat onder de brandende Provençaalse zon! Halverwege de morgen kan het al 30 graden zijn. In de loop van de dag, stijgt de temperatuur vaak nog. Het is zwaar werk, want je werkt gebukt of gehurkt. Ellendig zijn de hordes muggen en steekvliegen. Opvallend is dat een man minder vaak gestoken wordt dan een vrouw. Soms is het oneerlijk verdeeld in de wereld!

Naar de Franse Alpen

Na een week ‘bloemen plukken’ is het heerlijk erop uit te trekken en weer even bij te tanken. Zo was ik het Pinksterweekend in de Franse Alpen, waar ik Nathalie van Moeffaert bezocht. Zij is boerin en herderin van een aantal schapen- en geitenrassen. Bekijk de reportage waarin we met de kudde de bergen in trekken.