Boerderij
4 manieren om hittestress bij rundvee te voorkomen
Hittestress bij rundvee is inmiddels een veelbesproken onderwerp waarbij men het er unaniem over eens kan zijn dat dit absoluut voorkomen moet worden. Maar hoe groot zijn deze problemen nou eigenlijk? En nog belangrijker: hoe voorkom je problemen door hittestress?
Het is inmiddels een jaarlijks terugkerend fenomeen geworden in Nederland: abnormaal droge en warme zomers waarbij de temperaturen steeds hoger oplopen. Naast dat deze droge perioden voor problemen zorgen in de akkerbouw, levert de warmte ook serieuze problemen op bij rundvee.
Verschillende gradaties hittestress
Wanneer een koe er moeite mee begint te krijgen om lichaamswarmte kwijt te raken, kan er gesproken worden van hittestress. Afhankelijk van de temperatuur en luchtvochtigheid waar het vee mee te maken heeft, kan deze stress in verschillende gradaties voorkomen. Dit kan van lichte hittestress oplopen naar dodelijke hittestress.
De eerste verschijnselen van hittestress kunnen (bij hoge luchtvochtigheid) al optreden bij een omgevingstemperatuur van 20°C. Vanaf 37°C wordt het territorium van dodelijke hittestress betreden, en deze temperatuur wordt hier in Nederland de afgelopen jaren plaatselijk al bereikt. De onderstaande grafiek geeft een indicatie van de mate van hittestress die op kan treden bij bepaalde combinaties van omgevingstemperatuur en relatieve luchtvochtigheid.
Signalen van hittestress
Wanneer de buitentemperatuur oploopt, is het belangrijk om je koeien en kalveren goed in de gaten te houden. De koeien geven namelijk signalen af wanneer ze last hebben van de hitte. De koe zal meer gaan zweten en hijgen en maakt meer speeksel aan. Ook zal de koe zo’n 2 tot 3 uur minder liggen op een dag. Dat komt doordat ze staand hun lichaamswarmte beter kwijt kunnen. Dat langer staan kan leiden tot klauwproblemen en uiteindelijk weer tot kreupelheid.
Daarnaast gaan koeien als gevolg van hittestress meer drinken en minder eten. Door de verminderde voeropname zullen de melkproductie en de kwaliteit van de melk gaan dalen. Hier komt bij dat de koeien minder herkauwen, wat kan bijdragen aan pensverzuring.
Investeren in preventie
Al met al zijn er genoeg redenen om hittestress te voorkomen; de problemen kunnen flink oplopen en uiteindelijk is investeren in preventie altijd slimmer dan jaarlijks kosten maken aan medische zorg en inleveren op melkproductie. Daarom zetten we in dit artikel 4 innovatieve oplossingen uiteen die Engeldot heeft ontwikkeld. Dit betreffen maatwerkoplossingen die toegepast kunnen worden in zowel nieuwe als bestaande stallen.
1 – Voerhekkoeling
In veel gevallen is dit een voordelige en effectieve oplossing; met name in stallen die voorzien zijn van dakisolatie. Hierbij wordt er een druppelleiding gemonteerd boven het voerhek en vallen de waterdruppels op de rug van de koe. Daar spatten ze uiteen en verdampen ze. Zo wordt de lichaamstemperatuur van de koeien naar beneden gebracht.
2 – Dakkoeling
Wanneer een stal niet voorzien is van dakisolatie, biedt dat een mooie gelegenheid om gebruik te gaan maken van dakkoeling. De buitenzijde van de stal wordt dan gekoeld door middel van sproeiers op het dak. Door de buitenkant van de stal te vernevelen of beregenen, zal de temperatuur in de stal omlaag gaan. De binnentemperatuur in de stal kan hiermee wel tot 7 graden Celsius naar beneden gebracht worden. Bij geïsoleerde daken kan de temperatuur met zo’n 3 graden Celsius naar beneden gebracht worden.
3 – Lagedrukverneveling
Wanneer een stal is voorzien van ventilatoren, dan wordt de stal goed geventileerd, maar blijft de warmte in de stal aanwezig. Door de ventilatoren te voorzien van een lagedrukvernevelingsysteem, kan de temperatuur verlaagd worden door middel van een frisse nevel. De koeien worden hier niet nat van, maat koelen wel af. Het voordeel van een lagedruk- ten opzichte van een hogedrukvernevelingsysteem is dat er hierbij geen hogedrukpomp nodig is; het kan eenvoudig op de waterleiding worden aangesloten.
4 – Roosterbevochtiging
Dit is een systeem dat geschikt is voor ieder soort stal en daarnaast ook andere voordelen met zich meebrengt. Een dergelijk systeem bedruppelt de roosters van bovenaf. Hierdoor blijven de ligboxen droog en kan de koe naar behoefte van de verkoelende druppels gebruikmaken. Daarnaast zorgen de druppels ervoor dat droge, aangekoekte mest losgeweekt. Dat heeft als bijkomend voordeel dat de mestrobot/mestschuif probleemloos zijn werk kan blijven doen en de stallen hygiënisch blijven.
Automatiseren
Voor ieder systeem geldt dat het bevochtigen/bedruppelen volledig geautomatiseerd kan worden. Hierdoor heb je er als veehouder geen omkijken naar en wordt het waterverbruik geminimaliseerd tot uitsluitend de nodige hoeveelheid water. Afhankelijk van de situatie kan er gebruik gemaakt worden van slootwater of bron/leidingwater. Daarnaast sluiten de 4 genoemde oplossingen elkaar niet uit; voor optimaal effect kan er ook voor een combinatie gekozen worden.
Beheer
WP Admin
Bewerk bericht