1956: de stormachtige opkomst van de zelfbinder

Voor veel oudere lezers zal deze foto uit 1956 veel herinneringen oproepen. Met een zelfbinder wordt graan gemaaid. Hier wordt de machine getrokken door drie paarden. Boeren die in het bezit waren van een trekker, zetten die ervoor. Het was nog wel even zoeken naar het juiste bevestigingspunt. Voor paardgetrokken machines zat dit eigenlijk hoger dan voor trekkers wenselijk was. Maar het ging, soms met wat aanpassingen her en der.

Handmatig maaien verleden tijd

De zelfbinder maakte na de Tweede Wereldoorlog een stormachtige ontwikkeling door. Veel boeren hadden er zelf een en wie hem niet had, leende er een of vroeg de loonwerker. Het handmatig maaien was voorgoed verleden tijd. Niemand die terug wilde naar de jaren waarin maaiers uren, dagen, weken met kromme ruggen in de brandende zon aan het werk waren. Om nog maar te zwijgen van de bindsters die net zo kromgebogen de gemaaide halmen in handzame schoven bijeen knoopten. De oogsthoeden met brede randen hielpen weliswaar redelijk tegen de zon maar niet tegen de prikkende kafnaalden die overal in en tussen gingen zitten.

Maaidorser

Nee, dan de zelfbinder. In het jaar van de foto werd 60% van het graanareaal met zo’n machine geoogst. En de rest? Dat gebeurde met de maaidorser, de voorloper van de combine. Die bleek een nog grotere vooruitgang dan de zelfbinder. In een rap tempo maaide en dorste hij in één werkgang. Schoven binden was niet meer nodig, apart dorsen ook niet meer. Daarmee werden ook de grote dorsmachines gaandeweg overbodig.