1942: eindelijk zaaien, ook al was het oorlog

Met deze meerrijige zaaimachine viel het zaad uit meerdere zaaipijpen. Die waren verstelbaar zodat er verschillende gewassen mee te zaaien waren. Met gewichtjes was de zaaidiepte in te stellen. – Foto: Misset

De foto is geschoten in het voorjaar van 1942. De oorlog was in volle gang en ook voor boeren werd werken en leven daardoor gehinderd. De Duitsers legden beslag op meer en meer grondstoffen, boeren konden amper nog aan krachtvoer komen. De productie nam door dit alles af terwijl tegelijkertijd de voedselvoorraden slonken. Vooral aan vet was gebrek. Er kwam een campagne die boeren moest bewegen alleen hun allerbeste kalveren aan te houden en de rest op te ruimen. Immers, kalfjes drinken vette, romige melk. Als 1 kalf melk gevoerd krijgt, betekent dit dat 8 kinderen géén melk hebben, zo luidde de campagne. Het is niet bekend hoeveel boeren gehoor gaven aan deze oproep.

Halfautomatisch werken

Ook kunstmest was lastig verkrijgbaar in die tijd. Kortom, aan alle kanten werd het werk lastiger. Evengoed keken boeren ernaar uit om in het voorjaar weer het land op te gaan zoals op de foto. Na een strenge winter konden ze eindelijk weer beginnen, onder andere met zaaien. Terwijl 1 persoon het paard mende, bediende de ander de zaaimachine. Deze manier van halfautomatisch werken, ging een stuk sneller dan het aloude zaaien vanuit de schepel. Hierbij hing een bak of mand op de buik waaruit handenvol zaad in het rond werd uitgestrooid. Het was een hele kunst om dat gelijkmatig te doen en niet iedereen beheerste die vaardigheid. Met de zaaimachine kon vrijwel iedereen gelijkmatig zaaien.

Dit artikel is te lezen in Boerderij 21 van dinsdag 19 februari en is onderdeel van de rubriek Zo ging het toen