‘Worstelen met pa om bedrijfsovername’

Waarom botsen de generaties zo vaak?

Na 2 intensieve gesprekken stellen we vast dat vader en zoon er zo niet uit gaan komen. Belangrijkste oorzaak: pa kan de leiding van het bedrijf niet loslaten en overdragen aan zoon, tot grote frustratie van de jonge ondernemer. Op papier is zoon nu de eerste man, maar achter de schermen trekt pa nog aan de touwtjes. Zoon overweegt om uit de maatschap te stappen.

Deze situatie staat niet op zichzelf. In een aantal boerengezinnen is een worsteling gaande tussen de generaties. Dat kan verscheidene oorzaken hebben. Opvallend is dat voor een aantal oudere ondernemers het loslaten van de leiding en het eigenaarschap van het bedrijf erg lastig blijkt. Dat is vaak wel begrijpelijk.

Opvoeding en milieu van grote invloed op bedrijfsvoering

Veel menselijke gedragingen hebben een duidelijk aanwijsbare reden. Er is een nauwe samenhang tussen het karakter en het gedrag van een mens. Daarnaast speelt de context – in veel gevallen is dat het gezin van herkomst en de opvoeding – een grote rol. De sfeer in het gezin van herkomst en het voorbeeld dat ouders gegeven hebben, zijn bepalend voor hoe mensen zich als volwassene gedragen. Deze ‘erfenis’ wordt vaak meegenomen in het eigen gezin. Dat geldt ook voor boeren.

Ga eens met elkaar in gesprek over de verschillen tussen de generaties, vooral om begrip voor elkaar te krijgen

Als ik doorvraag, komt vaak naar voren hoe het vroeger thuis ging. Dat was en is in veel van deze situaties nog steeds de standaard. “We zijn het zo gewend”, hoor ik dan.

Daarnaast hoor ik soms van een (oudere) ondernemer dat hij nog steeds bezig is met de goedkeuring van zijn eigen ouders. Dat ze nog steeds invloed uitoefenen, ook al zijn ze er al lang niet meer. Dat levert vaak jaren later nog problemen op. Met de jonge generatie bijvoorbeeld.

Wederzijds begrip en respect goed voor toekomst van het bedrijf

Het loslaten van zekerheden, zoals gewoontes, aanzien of woonplek, kan erg lastig zijn. Zeker als de jongere generatie het bedrijf anders wil leiden dan je zelf gewend bent. Of als je het gevoel hebt dat je plaats moet maken, terwijl je eigenlijk nog niet zo ver was.

Loslaten en verandering accepteren is een kunst. Toch kan het in veel gevallen wel de oplossing van de problemen tussen de generaties zijn.

Werken aan verandering is werken aan de toekomst. Het oude is voorbij, het nieuwe is begonnen. De komende generatie staat op de schouders van de voorgaande generatie. Dat is iets om dankbaar voor te zijn. Maar dat kan pas als ouders bereid zijn om de ruimte te geven die nodig is en beseffen dat ook zij jong zijn geweest en hun eigen weg gekozen hebben.

Ga eens met elkaar in gesprek over de verschillen tussen de generaties, vooral om begrip voor elkaar te krijgen. Begrip en wederzijds respect kunnen de sleutels zijn tot een vreedzame toekomst. Breng daarnaast in beeld wat jullie samenbindt. Dat is de kracht en de kans van waaruit verschillen zijn te overbruggen.