Vogelgriep in Gelderse Vallei verspreid vanuit twee bedrijven

Besmetting tussen bedrijven

WBVR analyseerde de genetische code van de hoogpathogene H5N1 vogelgriepvirussen op de pluimveebedrijven en concludeerde dat er besmetting tussen bedrijven heeft plaatsgevonden. “Deze analyse laat zien dat er twee clusters van besmettingen zijn. Binnen zo’n cluster zijn de virussen zeer nauw verwant aan elkaar. Waarschijnlijk zijn er dus twee bedrijven besmet geraakt door wilde vogels, waarna het virus zich naar bedrijven in de nabije omgeving daarvan heeft weten te verspreiden”, zegt Nancy Beerens, hoofd van het Nederlands Referentie Laboratorium voor Aviaire Influenza bij WBVR.

Besmetting via dezelfde groep vogels noemt ze onwaarschijnlijk. “Besmetting vanuit dezelfde bron kunnen we op basis van genetische analyse nooit uitsluiten. Als er twee bedrijven besmet raken, is dit een reële mogelijkheid, maar bij vier of vijf bedrijven wordt dit scenario zeer onwaarschijnlijk. Daarbij zijn er op de Veluwe geen grote groepen wilde vogels gevonden die besmet zijn; er zijn überhaupt natuurlijk weinig watervogels in deze regio. De eerdere besmettingen in de eendenvijver in Barneveld staan ook los van de besmettingen op de bedrijven, deze virussen zijn niet nauw verwant aan de uitbraakvirussen.”

‘Alert blijven op de hygiëneprotocollen’

De genetische analyse wijst dus op verspreiding tussen de bedrijven. “De route waarlangs virussen verspreid worden, wordt vaak niet opgehelderd, maar in Lunteren raakten twee bedrijven van dezelfde eigenaar besmet. Ook dit geeft aan dat het virus heel besmettelijk is en makkelijk overgedragen kan worden tussen bedrijven. Het is goed om hierover helder te zijn, zodat pluimveehouders zeer alert blijven op de hygiëneprotocollen en alle contact met andere bedrijven vermijden. Dat is wat nu noodzakelijk is om de uitbraak snel onder controle te krijgen en verdere verspreiding te voorkomen.”

Minister Staghouwer verwees vorige week in een brief aan de Tweede Kamer al naar mogelijke besmettingen van bedrijf tot bedrijf in de Gelderse Vallei vanwege het grote aantal pluimveebedrijven in de regio, het relatief korte tijdsbestek waarbinnen de besmettingen plaatsvonden en het afnemend aantal besmette wilde vogels. “Het lijkt hier daarom aannemelijker dat het virus zich tussen bedrijven verspreid heeft”, zo stelde hij. Dat is dus nu bevestigd door analyse van de genetische code van het virus.

Sproeien bij ruiming

Insleep voorkomen

Minister Staghouwer kondigde toen ook een aanscherping van het bezoekverbod af aan pluimveehouderijen in de regio’s 7 en 10, het gebied van Utrecht tot Zwolle en van Deventer tot Arnhem. Om insleep van het virus te voorkomen geldt niet alleen een verbod op bezoek aan de dierverblijfplaatsen, maar ook aan alle andere bedrijfsgebouwen. Uitsluitend noodzakelijk bezoek ten behoeve van dierenwelzijn en diergezondheid is toegestaan. Eieren mogen ook nog worden opgehaald. Het woonhuis valt niet onder het bezoekverbod.

Landelijk draaiboek

Er komt een landelijk draaiboek over de omgang met zieke wilde vogels. Dat schrijven minister Staghouwer en zijn collega Ernst Kuipers van Volksgezondheid dinsdag in een reactie op het acht-puntenplan vogelgriep van het D66-Kamerlid Tjeerd de Groot. In het landelijke draaiboek worden de verschillende protocollen die er zijn voor de omgang met zieke wilde vogels en het veilig opruimen van dode wilde vogels geïntegreerd. Het draaiboek zal ook best practices bevatten over het opruimen van dode wilde vogels met vogelgriep. Die worden aangeleverd door de Veiligheidsregio Friesland.

D66 pleit in het plan voor het verlagen van de dichtheid van pluimveebedrijven en het verminderen van het aantal dieren per bedrijf. De ministers stellen deskundigen op het gebied van humane en diergezondheid te hebben verzocht de verspreiding van dierziekten en zoönosen tussen bedrijven in kaart te brengen. Ook bedrijfsgrootte wordt daarbij bekeken. De antwoorden van de experts zijn naar verwachting deze zomer beschikbaar. “Vervolgens wordt gekeken hoe de zoönosenrisico’s worden meegenomen in de integrale gebiedsgerichte aanpak in het kader van stikstof, water en klimaat”, aldus Staghouwer en Kuipers.

Waterrijk gebied

Ze hebben bovendien WBVR gevraagd te analyseren welke factoren van belang zijn voor het risico op vogelgriep, zoals het type bedrijf en de gehouden pluimveesoort.  De afgelopen jaren is al gebleken dat pluimveebedrijven in waterrijke gebieden meer risico lopen op een besmetting met vogelgriep.