Vezelhennep straks vierde akkerbouwgewas?

De vezelhennepketen in oprichting is een kans op een nieuw gewas voor boeren in Oost-Nederland, zeker nu een Green Deal Natuurvezels is afgesloten.

Vezelhennep kan uitgroeien tot het vierde akkerbouwgewas van Nederland. Dat zegt René Sauveur (59), de initiatiefnemer achter de op te richten natuurvezelketen.

Al jaren zint de Rotterdammer op een manier waarop de huidige keten van industriële hennepverwerking verder tot wasdom kan worden gebracht. In Oost-Nederland komen zijn plannen tot uitwerking. Het programma van zijn bedrijf Pantanova voorziet in de teelt van honderden hectares vezelhennep als grondstof voor allerlei doeleinden.

Gedroomde hectares dichtbij

De gedroomde hectares komen dichterbij met de onlangs met de rijksoverheid afgesloten Green Deal Natuurvezels. Om de teelt van natuurvezels in Nederland op gang te brengen, slaan voor drie jaar meer dan twintig partijen de handen ineen.

Tot het eerste consortium behoren onder andere provincie Gelderland en Green Tech Alliances (GTA), de ministeries van Economische Zaken en Infrastructuur & Milieu, kennisinstellingen als WUR, natuur- en milieuorganisaties en een reeks mkb-bedrijven.

Afzetmogelijkheden verkennen

De kracht van het plan zit ’m in de vraaggestuurde productie in combinatie met vierkantsverwaarding van de geoogste biomassa, waardoor alle delen van de hennepplant worden benut en afgezet.

Om de haalbaarheid van dit plan aan te tonen zijn vier pilots benoemd waarin evenzovele afzetmogelijkheden worden verkend. Het gaat hierbij om de productie van veevoer, textiel, bouwmateriaal en vezelversterkte composieten.

Eerste contractering in 2016

De etalage van de green deal bevindt zich langs de drukke N325 in Arnhem (Pleijweg), in de voortuin van het IPKW (Industriepark Kleefse Waard). Hier wordt begin mei een stuk braakliggende grond ingezaaid met hennep.

Het was de bedoeling om dit jaar al bij akkerbouwers hennep te contracteren, maar dat bleek te vroeg, gezien de afronding van de green deal en de geringe zaadbeschikbaarheid. “We verwachten in 2016 de eerste 200 hectare bij akkerbouwers in Gelderland en Overijssel te kunnen contracteren”, zegt Sauveur. De afzet is al gepland; het bedrijf StexFibers, gevestigd op het IPKW, kan al zo’n 350 hectare gebruiken.

Hennep relatief onbekend gewas

Waarom zouden akkerbouwers een relatief onbekend gewas voor een nog onontgonnen markt telen? “Allereerst blijkt hennep in Noord-Nederland al twintig jaar een makkelijk tussengewas”, stelt Sauveur. “Het concurreert met voertarwe, en ook met importluzerne.”

Hij waagt zich niet aan het voorrekenen van saldo’s. “Ik wil geen valse verwachtingen wekken. Het loonwerk per regio verschilt, vooral voor de oogst. Ter referentie wijzen we op de tarweteelt. Pluspunten zijn dat het gewas weinig of geen kunstmest vraagt en evenmin bestrijdingsmiddelen. Bovendien is het een fijn en soms diepwortelend gewas. De 3,5 meter hoogte die de plant haalt, gaat via uitschieters soms ook de diepte in. Afhankelijk van de oogstmethode blijft na de teelt organisch materiaal achter.”

Opschaling hennepteelt naar 5.000 hectare in 2018

De Natuurvezelunie wil akkerbouwers meerjarige contractteelt aanbieden met een prijs die per ton geleverd product € 5 boven het meerjarig gemiddelde van voertarwe ligt. “Om dit proces in de benen te krijgen, zijn naast akkerbouwers ook veehouders nodig die hennep als bijvoer aan hun vee willen aanbieden. Dit heeft positieve effecten op de gezondheid en de productie van melkkoeien.”

De doelstelling van de green deal-partijen is om de hennepteelt in Nederland op te schalen naar 5.000 hectare in 2018. De potentiële vraag naar hennepvezel loopt al tegen 10.000 hectare, schetst Sauveur.

Serieuze animo voor vezelhennep bij boeren

Nu al tonen boeren serieus animo voor de plannen. Akkerbouwers in Over-Betuwe, de Achterhoek en Overijssel hebben informatie ingewonnen. Tegelijk realiseert Sauveur zich dat boeren een Rotterdamse kat uit de boom kijken. “Daar is nu juist de green deal voor bedoeld”, zegt hij. “Eerst moet tussen de juiste partners vertrouwen ontstaan. Daarna kunnen we de teelt van hennep stap voor stap opschalen. Pantanova heeft de partijen bij elkaar gebracht. Nu zijn boeren, loonwerkers en marktpartijen aan zet.”