Schouten: fosfaatbank blijft dicht in 2023

De fosfaatbank is een mogelijkheid voor grondgebonden (jonge) melkveehouders om voor vijf jaar ontheffing te krijgen voor een aantal fosfaatrechten, om zo de grondgebondenheid en jonge landbouwers te ondersteunen. De fosfaatbank wordt gevuld met fosfaatrechten die bij de handel in fosfaatrechten worden afgeroomd. De rechten uit de fosfaatbank zouden via loting verdeeld worden.

LNV heeft een inschatting gemaakt van het aantal fosfaatrechten dat momenteel in de markt is, afgaande op de gerealiseerde en verwachte transacties in het lopende jaar. De verwachting is daarbij dat het aantal rechten 35.000 kilo onder het melkveefosfaatproductieplafond zitten. Het ministerie houdt er echter rekening mee dat via nog niet afgeronde bezwaar- en beroepsprocedures nog voor 100.000 kilo ontheffingen verleend moeten worden. Op basis van deze berekeningen oordeelt Schouten dat er nog geen ruimte is om de fosfaatbank open te stellen. RVO verwacht dat de bezwaar- en beroepsprocedures, die sinds 2018 lopen, dit jaar allemaal afgerond worden.

Teeltvrije zones

Daarnaast wil Schouten de fosfaatbank niet openen vanwege de invoering van de teeltvrije zones in 2023. Dat zou er volgens haar toe kunnen leiden dat boeren niet meer grondgebonden zijn. “Als gevolg daarvan kan het zijn dat een deelnemer aan de fosfaatbank zijn aan het begin van het jaar uitgebreide veestapel nog in datzelfde jaar weer moet inkrimpen”, aldus Schouten. De minister erkent dat zowel ondernemers zelf als het ministerie nu nog niet kunnen anticiperen op de invoering van de verplichte teeltvrije zones in 2023 omdat er nog zoveel onduidelijk is.

Bij rechtszaken die veehouders aanspanden over het aantal toebedeelde fosfaatrechten heeft het CBB meermaals geen verhandelbare fosfaatrechten, maar onverhandelbare ontheffingen verleend, in geval er sprake was van een buitensporige last. Deze ontheffingen zijn bedrijfseigen en oneindig geldig. Ze kunnen allen bij de verkoop van het volledige bedrijf over worden gedaan naar een koper.

Schouten: ik wil reëel perspectief bieden

Schouten schrijft in haar brief dat ze begrijp dat boeren liever hadden gezien dat de fosfaatbank wel open zou gaan. “Ook ik wil bedrijven in de melkveehouderij perspectief bieden, maar dan wel een reëel perspectief”, aldus Schouten. In 2023 zal ze besluiten of de fosfaatbank vanaf 2024 wel open kan.