Gemengde reacties wetenschappers op onderzoek hogere stikstofgrens

Wetenschappers hebben gemengde gevoelens over het onderzoek dat zou uitwijzen dat het kabinet een hogere ondergrens voor de uitstoot van stikstof kan invoeren.

Veel onderzoekers gaan deels mee in de argumentatie van de wetenschapper op wiens advies landbouwminister Femke Wiersma (BBB) zich baseert. Maar over een deel van zijn onderzoek én over de toepassing in de praktijk zijn grote twijfels. Wiersma verdedigt haar oplossing vanmiddag in de Kamer.

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) noemt de voorgestelde ondergrens “redelijk tot goed beargumenteerd”, maar voegt eraan toe dat dit lokaal kan leiden tot meer stikstofdepositie. De overheid moet daarom blijven werken aan natuurherstel en “minimaal maatregelen treffen om verslechtering van de natuur te voorkomen”. Een “zeer forse” vermindering blijft op veel plaatsen nodig. Ook met een nieuwe ondergrens blijft het volgens het PBL “essentieel” om de stikstofneerslag in de natuur te verlagen.

RIVM: geen wetenschappelijke onderbouwing

Janneke van Dis van de Universiteit Utrecht begrijpt de redenering van de onderzoeker (Arthur Petersen) dat een kleine kans op een klein effect op de natuur verwaarloosbaar is. “De manier waarop dit principe wordt toegepast in het expertoordeel, vind ik echter op zijn minst onhelder, en mogelijk problematisch”, voegt ze eraan toe.

Het RIVM liet eerder op de dag weten geen wetenschappelijke onderbouwing te zien voor een hogere ondergrens. RIVM noemt de plannen van landbouwminister Femke Wiersma ‘een beleidskeuze’. “Dan krijg je meer stikstof. En we halen de wettelijke doelen nu ook al niet. De opgave wordt dan nog groter.”

Wat UvA-wetenschapper Annemarie van Wezel betreft gaat Petersen “voorbij aan het feit” dat de gevolgen op de natuur voortkomen uit ophoping van stikstof uit vele bronnen. Henk de Regt van de Radboud Universiteit gaat juist voor een flink deel mee met de argumenten van Petersen.

Ondergrens een politieke keuze

Veel wetenschappers geven aan dat een ondergrens stikstof een politieke keuze is. Chris Backes, hoogleraar Omgevingsrecht van de UU, is het eens dat de “tegenwoordige rekenmethoden” voor stikstofvergunningen niet geschikt zijn. “De consequentie die hieruit wordt getrokken dat deposities onder 1 mol bij de vergunningverlening daarom buiten beschouwing mogen en moeten worden gelaten, is echter niet juist”, vindt hij.

Minister Wiersma kondigde vorige week aan dat ze de zogenoemde rekenkundige ondergrens voor stikstof wil verhogen. Stikstofneerslag onder die grens geldt als verwaarloosbaar. De uitstoters daarvan hoeven dan geen vergunning aan te vragen. Een hogere grens betekent dus dat meer werk kan worden uitgevoerd waarbij stikstof vrijkomt. Het kabinet stelt dat de huidige grens zo laag ligt, dat die wetenschappelijk gezien geen hout meer snijdt.

De landbouwminister zegt dat ze zich baseert op wetenschappelijke inzichten. RIVM heeft de minister geadviseerd, maar zegt niet te weten welke adviezen Wiersma nog meer heeft gekregen. Daarom zegt het instituut niet te kunnen ingaan op wat daarin staat. Het advies van RIVM wordt later openbaar.