Redactie
Bouke Poelsma
freelance redacteur
Vleeskuikenhouders Tienus en Alie Berkepies willen zich continu verbeteren. Ze hoefden daarom niet lang na te denken toen de mogelijkheid zich voordeed om de bedrijfsscan Poultrycare te laten uitvoeren.
Tienus (45) en Alie (42) Berkepies hebben in Nooitgedacht (Dr.) een agrarisch bedrijf met twee takken. Familie Berkepies houdt 86.000 vleeskuikens in twee identieke stallen. De akkerbouwtak bestaat uit 60 hectare pootaardappelen, 10 hectare consumptieaardappelen, 10 hectare bieten en 20 hectare tarwe. Het bedrijf begon in 1998 met het houden van ruim 40.000 vleeskuikens. In 2006 werd een tweede stal bijgebouwd. Toen kwam er tevens een houtkachel op het bedrijf. Foto’s: Penn Communicatie, tekst: Bouke Poelsma Een overzichtsfoto van het bedrijf. Uiterst links zijn de twee vleeskuikenstallen te zien. De vleeskuikentak werd ruim een jaar geleden nieuw leven ingeblazen. Het bedrijf had een nare periode achter de rug. Gedurende een jaar was de ziektedruk in de stallen hoog. Dat zorgde voor veel uitval. Het bedrijf zegde bestaande contracten op en overwoog zelfs te stoppen met het houden van kuikens. Zover kwam het niet. In 2011 begon het bedrijf met een schone lei. Familie Berkepies sloot nieuwe contracten af en stapte over op het mesten van lichtere dieren. „De meeste problemen kwamen tot uiting in de periode tussen het uitladen en het wegladen. Doordat het bedrijf nu niet meer tussentijds uitlaadt, zijn veel problemen verholpen”, vertelt Laura Hoving, voorlichter van ForFarmers. „Wij hebben het plezier in het houden van pluimvee teruggevonden”, zegt Alie Berkepies. De ondernemers proberen zich continu te verbeteren en staan open voor opbouwende kritiek Ze hoefden dan ook niet lang na te denken toen de mogelijkheid zich voordeed om de bedrijfsscan Poultrycare uit te laten voeren, die door hun voerleverancier ForFarmers werd ontwikkeld. Het principe van de scan is simpel: laat je bedrijf doorlichten, ga met de verbeterpunten aan de slag en verbeter je technische en financiële resultaat. „Sommige voorlichters durven niet alles te zeggen uit vrees voor de reactie van de ondernemer. Wat ons betreft worden alle fouten gewoon benoemd”, zegt Tienus Berkepies. „Bedrijfsblindheid is een van de grootste gevaren in de agrarische sector.” De ondernemers hebben veel bedrijfsdiscipline. Ze hebben een goede hygiëne hoog in het vaandel staan. Bezoekers krijgen standaard bedrijfskleding en laarzen aangemeten. Beide stallen hebben hun eigen laarzen en overalls. Ook materialen als emmers en scheppen worden niet van stal naar stal gesleept. Laura Hoving laat zien hoe bewust familie Berkepies is. Ze heeft de laarzen in de stal uitgetrokken en is pas daarna over het schot gestapt. De laarzen worden aan de muur gehangen, zodat het strooisel niet meegaat naar het voerlokaal. „Zo proberen we risico’s te voorkomen”, vertelt Tienus Berkepies. Tienus en Alie Berkepies (links) luisteren aandachtig naar voorlichters Laura Hoving en Frans Duteweert van ForFarmers. Laura Hoving is de vaste voervoorlichter van het bedrijf. Speciaal voor de bedrijfsscan heeft ze collega Frans Duteweert meegenomen. Hij kent het vleeskuikenbedrijf niet en kijkt dan ook met een andere blik naar het bedrijf. Dat kan verfrissend werken. Een goed klimaat is essentieel. Het bedrijf werkt met tunnelventilatie. In de achterzijde van de stal zitten twee ventilatoren. „Dit bedrijf besteedt veel aandacht aan een goed klimaat”, zo zegt Frans Duteweert. Deze steunventilator in de nok zorgt voor een goede luchtverdeling. In het verleden was het stalklimaat niet optimaal. Vooral ’s zomers zorgde dat voor problemen. Enkele keren was er veel uitval. De problemen speelden hoofdzakelijk in het voorste staldeel. De steunventilator zorgt ervoor dat ook daar de lucht wordt verplaatst. Het dichtstbijzijnde pluimveebedrijf ligt op zo’n 4 kilometer afstand. Op het bedrijf is geen hobbypluimvee aanwezig. Houtkrullen worden droog opgeslagen en er is een ongediertebestrijdingsplan. Deze en nog veel meer risicofactoren komen tijdens de bedrijfsscan aan bod. De kuikens zijn 7 dagen oud. Familie Berkepies kan terugzien op enkele goede rondes, waarin technisch goed is gedraaid. Het antibioticagebruik op het bedrijf is nihil. „De uitval in de eerste week is laag. Als er niets aan de hand is dan proberen we geen antibiotica toe te passen.” De kuikens groeiden in de vorige ronde gemiddeld 58,6 gram per dag bij een gecorrigeerde voederconversie (1.500 gram) van 1,318. De dieren wogen na 36 dagen gemiddeld 2.111 gram. De uitval was 1,2 procent. De vleeskuikenhouders besteden veel aandacht aan watermanagement. Het water wordt gedesinfecteerd met Di-O-Clean. De leidingen worden regelmatig gereinigd en doorgespoeld. Sinds een jaar komt Alie Berkepies vaker in de stal. Dat heeft een positief effect gehad, vertelt voorlichter Laura Hoving. „Twee paar ogen zien altijd meer. Tienus Berkepies houdt zich voornamelijk bezig met de computerinstellingen en doet de controlerondes, Alie zet de puntjes op de i. Wanneer Tienus het druk heeft met de pieken van de akkerbouwtak, zorgt Alie ervoor dat het in de stallen goed blijft gaan. Dat is een sterk punt van het bedrijf.” Dit is de kachel waar het bedrijf sinds 2006 mee draait. Nadat de stallen zijn gezien, wordt aan de keukentafel verder gesproken over bedrijfsspecifieke zaken. Een checklist met vragen wordt langsgelopen. Natuurlijk zijn er dingen die beter kunnen. Zo zijn de afvoerputjes in de stallen niet luchtdicht. De vervuilde lucht kan dan echter door de onderdruk de stal in worden gezogen. Dat brengt risico’s met zich mee. De voersilo’s vormen ook een aandachtspunt. Ze moeten jaarlijks worden gereinigd. „Op negen van de tien bedrijven gebeurt dat niet. Het is ook lastig. Maar het is een aandachtspunt. Vooral polyestersilo’s zijn ’s zomers erg vatbaar voor warmte. Dat werkt schimmelvorming in de hand”, zegt Frans Duteweert. Een derde aandachtspunt is de jaarlijkse check van de sensoren die het CO₂-gehalte en de luchtvochtigheid meten. De werkelijke situatie in de stallen kan verschillen van de cijfers die de sensoren doorgeven. „Wij zijn geen politieagent. We geven tips en coachen de vleeskuikenhouder. Zo werken we toe naar een gezondere sector”, zegt Frans Duteweert. De kuikenhouders ontvangen na enige tijd een bondig rapport waarin de uitslag van de scan en de risicofactoren worden toegelicht.