Ondrinkbare koffie

Niet de Europese aanbestedingsregels zijn een bron van ellende, maar de toepassing ervan.

Op mijn werk smaakt de koffie naar slootwater. Het spul komt uit onooglijke automaten die overal op de universiteit te vinden zijn. In de vier jaar dat die dingen er staan, ben ik omgeschakeld naar thee. Of eigenlijk naar heet water en zelf zorg ik voor de theezakjes. De slootwaterleverancier won vier jaar geleden de Europese aanbesteding van koffieautomaten op mijn universiteit. Inmiddels is er opnieuw aanbesteed, en nu heeft een ander bedrijf gewonnen. Er is nog hoop. Toch is de ellende nog niet voorbij, want de verliezer is in beroep gegaan bij de rechter, omdat er fouten gemaakt zouden zijn in de procedure. We hopen maar dat de rechter ons beschermt, fouten in de aanbesteding of niet, wij willen drinkbare koffie. Dat we jarenlang slechte koffie geleverd kregen, heeft ongetwijfeld te maken met een slechte omschrijving van wat gevraagd werd. Als de smaak van koffie niet in de voorschriften wordt meegenomen, dan kun je verwachten dat een bedrijf wint dat overal goed in is, behalve in koffie.

Iets dergelijks lijkt aan de hand te zijn met de treinverbinding naar Brussel, met de Fyra. De NS-bazen roepen dat ze vanwege Europese aanbestedingsregels wel voor een Italiaans bedrijf moesten kiezen. Onzin, als ze in de productomschrijving opgenomen hadden dat treinen het moeten doen, en dat dat moest worden aangetoond aan de hand van ervaring uit het verleden, dan was er niets aan de hand geweest. Dan had gewoon Siemens gewonnen, of Alsthom.

U bent wellicht bestuurder van een gesubsidieerde organisatie, of u bent betrokken bij een gemeente. Als dan iets groots gekocht moet worden, dan moet Europees worden aanbesteed. Voor producten als koffieautomaten ligt de grens meestal bij €133.000, voor graaf- en bouwwerk bij €5.000.000. Om de aanbestedingsregels hangt een sfeer van overbodigheid, ambtenarij, geldklopperij en kostenverhoging. Toch zijn de regels vooral gemaakt om te voorkomen dat alle Franse gemeentemaaiers door Renault geleverd mogen worden, en alle Duitse door Fendt. De Zweden of Britten zouden geen enkele kans maken. En een Franse tuinbouwschool die een kas wil bouwen is nu gedwongen ook Nederlandse aanbiedingen serieus te nemen. Prima, een gemeenschappelijke markt komt er niet vanzelf.

Dat dergelijke regels vervolgens tot ondrinkbare koffie leiden, ligt niet aan de regels. Het ligt aan de knullige manier waarop ze worden toegepast. Als je geen smaakeisen in de aanbesteding meeneemt, en geen proefpanel in het bestek, dan krijg je wat je niet wilde: een lagere productiviteit, omdat medewerkers almaar over de koffie klagen. Daarvan moet je dan niet Europa de schuld geven.