Oekraïne exporteert nu al bijna driekwart van de agri

Ondanks de Russische oorlog in het zuidoosten van het land, weet Oekraïne de export van landbouwproducten niet alleen te handhaven, maar ook uit te breiden.

De agrarische export uit Oekraïne is in juli verdubbeld tot ruim 4,2 miljoen ton vergeleken met dezelfde maand vorig jaar, ondanks de toegenomen Russische agressie in het zuidoosten van het land. De exportgroei vond plaats ondanks de daling van de productie dit seizoen. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van de Oekraïense graanhandelarenvakbond UGA.

De Oekraïense landbouwsector had in de jaren vóór de oorlog aanzienlijke vooruitgang geboekt en is momenteel goed voor 19% van het nationaal bruto product. Bijna driekwart (70%) van de agri-producten wordt geëxporteerd, waarmee deze cijfers tot de hoogste in Europa behoren, zei de Oekraïense waarnemend minister Taras Vysotsky onlangs.

Oekraïne is in staat grote hoeveelheden landbouwproducten te exporteren naar de EU

Het land heeft volgens Vysotsky, ondanks de oorlogssituatie, een landbouwsector die in veel opzichten nu al concurrerender is dan andere agrarisch-georiënteerde Europese landen. Met een van de grootste oppervlakten vruchtbare landbouwgrond in Europa en een relatief lage kostprijs, is Oekraïne in staat grote hoeveelheden landbouwproducten te exporteren naar de EU.

Meer via Zwarte Zee

Oekraïne is een belangrijke wereldwijde producent van tarwe, maïs en zonnebloempitten en exporteerde vóór de Russische invasie in 2022 ongeveer 6 miljoen ton graan per maand via de Zwarte Zee. Ondanks intensieve Russische aanvallen op de graanhavens in Odessa exporteert Oekraïne steeds meer via die route, en hoeft het minder uit te wijken naar scheepsvervoer over de Donau.

Volgens exportgegevens exporteerde Oekraïne in juli 3,7 miljoen ton landbouwproducten via Odessa en 569.000 ton via de Donau. Dat is te vergelijken met 291.000 ton via Odessa en 2,07 miljoen ton via de Donau in dezelfde maand vorig jaar.

De EU begint zich voor te bereiden op een nieuw landbouwbeleid, mede met het oog op mogelijke toetreding van Oekraïne

Oekraïne exporteert traditioneel vooral pluimvee, zuivel en granen en oliehoudende zaden. Oekraïne staat op de vierde plaats in de wereld wat betreft maïsexport en op de eerste plaats wat betreft zonnebloemolie. Daarnaast staat het op de zevende plaats voor pluimvee-export en behoren Oekraïense melkveehouders tot de top-10 exporteurs van boter.

Oekraïne heeft in de oorlog met Rusland de controle verloren over ongeveer een vijfde van zijn grondgebied. Het is niet duidelijk hoe de productie van die gebieden meetelt in de statistieken van het land.

Nieuw EU-beleid in voorbereiding

De EU begint zich voor te bereiden op een nieuw landbouwbeleid, mede met het oog op mogelijke toetreding van Oekraïne. Daarover zijn onlangs de onderhandelingen van start gegaan. Echter, de weg naar toetreding is complex en omvat onder andere onderhandelingen over tal van onderwerpen.

Zo is van Oekraïense kant al gezinspeeld op spoedige toetreding, met vertraagde/ gefaseerde toelating voor de export van landbouw- en voedselproducten. Zo’n stapsgewijze toelating werd ook twintig jaar geleden gehanteerd toen tien voormalige Oostblok-landen lid van de EU werden.

Sommige agrarisch-georiënteerde EU-landen zoals Polen, Hongarije en Tsjechië vinden dat eerst alle details en alle bijzonderheden moeten zijn uitonderhandeld, en willen de toetreding daaraan koppelen. Andere agrarische landen zoals Denemarken, Frankrijk en Nederland hebben daarover nog geen concreet standpunt over gecommuniceerd.