‘Niks is eenvoudig’

Het lijkt bijna een natuurwet. Snelle, simpele oplossingen voor ingewikkelde problemen bestaan niet. Niks is eenvoudig. Tot teleurstelling van velen.

In de landbouwpolitiek is het stikstofbeleid het meest tragische voorbeeld. De val van het kabinet heeft het piepkleine beetje vaart dat daar in kwam er weer uitgehaald. En meteen regent het alweer procedures, aangespannen door de bekende juridische activisten.

Zij richten hun pijlen weer op de PAS-melders. Nu konden deze zich juist verheugen op een even handige als eenvoudige oplossing: de ‘rekenkundige ondergrens’ van 1 mol stikstofdepositie per hectare. Als die er komt, zijn ze – mogelijk, hopelijk –  in één keer verlost.

Was het maar zo eenvoudig. Er is namelijk best kans dat die ondergrens inzet wordt van juridische procedures en zal sneuvelen, net als voorheen het PAS-systeem. En dan is de situatie alleen maar erger geworden. Gek genoeg voeren de activisten dat aan als reden waarom ze juist nu handhaving willen afdwingen. Wie volgt dit nog?

Veel potentieel

Tussenconclusie: eenvoudige oplossingen maken het niet altijd eenvoudiger. Dit geldt voor veel meer kwesties. Boerderij staat er vol mee. Denk aan het nieuwe pachtbeleid dat al jaren niet van de grond komt. Wat de Kamer nu wil maakt het misschien moderner, maar niet eenvoudiger. Of neem de overstap naar hernieuwbare energiebronnen. De productie van groene stroom met windmolens en zonnepanelen is afgelopen jaren astronomisch gegroeid. Maar deze energietransitie loopt nu vast in zijn eigen groeistuipen. Het net zit vol. Dat is jammer, want er is nog heel veel potentieel.

Agri-PV: niet eenvoudig, wel kansrijk

Ook hier geldt dat niet de eenvoudige oplossing het gaat winnen, maar de ingewikkelder variant. De toekomst is niet aan simpele zonneparken die landbouw verdringen, maar aan de combinatie van paneel en gewas: agri-PV. Maar eenvoudig is dit niet, integendeel. Elk gewas heeft zijn eigen nukken en kwetsbaarheden, en dan hebben we het nog niet gehad over alle regelgeving die passend gemaakt moet worden. Dat is een hele puzzel.

Zelfs het meer alledaagse werk zit vol complexe puzzels. Graantelers staan voor de vraag: wat te doen met het stro, verkopen of onderwerken? Ooit gold een eenvoudige vuistregel: bij een stro-opbrengst van €200 per hectare kun je beter verkopen. Maar die geldt niet meer omdat je – door mestregels – meer dan ooit rekening moet houden met de stikstoftoestand van de grond. Stro verkopen betekent stikstof afvoeren, en is er wel ruimte om dat te compenseren? Anderzijds betekent stro onderwerken een tijdelijk grotere stikstofbehoefte, want het bodemleven heeft stikstof nodig voor de vertering.

Jonge biggen

Nog een praktijkvoorbeeld: extra ijzer voor jonge biggen. Sinds jaar en dag een bijna routinematige handeling, maar nu niet meer. Biggen worden groter, groeien sneller, hebben andere behoeftes. Advies is om vaker de HB-waarde van het bloed te testen bij biggen. Dat kan overigens tegenwoordig heel snel en eenvoudig. Dat dan wel weer.

Technische snufjes als houvast in een steeds ingewikkelder wereld. Dan is de stap nog maar klein naar AI. Kunstmatige intelligentie zal ons leven totaal veranderen, de komende tijd. Zouden leven en werk er ook eenvoudiger van worden? Vergeet het maar. Met nieuwe mogelijkheden komen er ook nieuwe wensen. Grote kans dat de hier boven beschreven natuurwet onverminderd blijft gelden.