Meer wilde zwijnen met AVP in Noordrijn-Westfalen

Het aantal gevallen van Afrikaanse varkenspest (AVP) onder wilde zwijnen in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen is gestegen naar vijf.

De vier nieuwe karkassen lagen dicht bij het eerste besmette zwijn dat dit weekeinde werd gevonden. Dat karkas, van een relatief jong dier, lag in een bos nabij Kirchhundem, in Kreis Olpe, en werd gevonden in het kader van een monitoringsprogramma. De vier nieuwe dieren werden afgelopen zondag gevonden. De deelstaat Noordrijn-Westfalen (NRW) grenst aan zowel Nederland als België, waar de uitbraken ook tot lokale alarmering hebben geleid, al ligt Kirchhundem op zo’n 150 kilometer van de grens.

Met name in het gebied rond Frankfurt am Main heerst sinds een jaar AVP. Daar zijn al meer dan 2.000 wilde zwijnen het slachtoffer geworden van het virus, ook vielen vorig jaar tien varkensbedrijven ten prooi aan besmetting. Als gevolg van de eerste uitbraak in NRW hebben de Duitse autoriteiten maandagavond een ‘besmettingszone’ ingesteld met een straal van 15 kilometer rond de locatie van het besmette dier bij Kirchhundem.

In totaal bevinden zich in dat gebied tien grotere varkenshouderijen. Voor deze bedrijven gelden beperkingen. Volgens het Duitse Top Agrar zou er ook goed nieuws te melden zijn, afgezien van deze vijf kadavers zouden er niet direct nog andere verdachte gevallen zijn aangetroffen, ondanks intensieve zoekacties met drones en honden.

Broodje van de camping

Ofschoon het virus nu dus op 150 kilometer van de Nederlandse grens gevonden is, is de provincie Limburg alert. De provincie heeft inwoners om hulp gevraagd bij de voorkoming van de verspreiding van het virus. Volgens de provincie is ‘extra alertheid’ vereist en is de hulp van Limburgers daarbij cruciaal. “Het belangrijkste dat je kunt doen, is géén etensresten achterlaten in de natuur”, aldus de provincie.

“Vooral tijdens vakantieperiodes is die oproep belangrijk, omdat dan veel mensen onderweg zijn en bijvoorbeeld rondom parkeerplaatsen hun afval achterlaten. Een op de camping in Italië gesmeerde focaccia met salami dat ’s nachts door een wild zwijn rondom een prullenbak wordt opgepikt, kan zomaar de boosdoener zijn voor verdere verspreiding van de ziekte.”

Crisisoefening en alertheid in Limburg

Onlangs organiseerde het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur een crisisoefening over hoe te handelen als varkenspest in Limburg zou worden vastgesteld, meldt de provincie. “Het ministerie kiest niet zomaar voor de provincie Limburg om mee te oefenen”, zegt gedeputeerde Léon Faassen daarover. “Scenario’s als deze doorloop je alleen als er een reëel risico is.”

Maandag (16 juni) riep ook de agrarische brancheorganisatie LTO op tot alertheid naar aanleiding van de vondst van het besmette wilde zwijn in Noordrijn-Westfalen. Sectoren die met seizoenarbeiders werken, kregen van LTO het advies om hun medewerkers te informeren over de risico’s ‘van het meenemen van mogelijk besmet materiaal uit het thuisland’.

In recente jaren is het virus overigens al twee keer dichter bij de grens met Nederland geweest dan nu het geval is. Tussen 2018 en 2020 zat het virus ook in zuidelijk België. Het besmette karkas dat het dichtste bij de Nederlandse grens werd gevonden, lag op 107 kilometer ten zuiden van Eijsden. In juli 2022 werd het virus gevonden op een boerderij in het Duitse Emsbüren, in Nedersaksen, op 20 kilometer ten oosten van de grens bij Denekamp. Dat betrof een eenmalige besmetting onder boerderijvarkens. Alle 1.830 dieren werden geruimd en daarmee was het probleem verholpen.

AVP is tot nog toe één keer in Nederland vastgesteld. Dat gebeurde begin 1986, op twee boerderijen in de buurt van Zoetermeer. Destijds waarde een ander genotype van het virus rond in Europa, en deze uitbraken houden geen verband met het huidige genotype. De vermoedelijke oorzaak van die uitbraak was de verwerking van besmette voedselresten van Schiphol in varkensvoer (swill).

Medeauteur ANP