Kievitseierkoorts heerst in Friesland

Zuid-Holland en Brabant hadden het al: hun eerste kievitsei van dit jaar. In Friesland was het woensdag zover: de vondst van het eerste kievitsei. Speurders willen allemaal met de eer strijken en de ontdekking op hun naam zetten. Sommige liefhebbers gaan elke dag het Friese veld in, op zoek naar legsel van de weidevogel.

Vogelliefhebbers in Friesland zijn massaal op pad. Woensdag is het eerste kievitsei gevonden in Hardegarijp.

Marco Hoekstra (35) van de Bond van Friese Vogelwachten (BFVW) is een van die liefhebbers. Als jongetje van tien ging hij al op zoek naar kievitseieren.

Inmiddels doet hij dat al vijfentwintig jaar. ”Het is eigenlijk niet in woorden uit te drukken hoe het is om naar de eieren te zoeken”, vertelt Hoekstra.

”Het is geweldig om weer het veld in te gaan, de vrijheid die je dan voelt en de spanning om een ei tegen te komen. Er zijn mensen die elke dag op zoek gaan. Ik ga niet zo vaak, maar probeer in vrije uurtjes toch even het veld in te gaan. Zeker nadat het eerste ei gevonden is. Friesland is iets later dan andere provincies, we hebben hier tot vorige week nog flinke nachtvorst gehad en dat beïnvloedt het broedseizoen.”

Friesland is de enige provincie in Nederland waar kievitseieren geraapt mogen worden. Dat mag van 1 maart tot 1 april. De BFVW coördineert het rapen. Daar moeten ook de mensen zich aanmelden die willen rapen. Dat zijn er dit jaar 4.600.

Samen mogen ze 5.939 eieren rapen. ”Dat quotum wordt elk jaar opnieuw vastgesteld”, vertelt Hoekstra. ”Dat gebeurt via de zogenaamde 1-procentregeling. Die regeling komt uit de jachtwereld. Jagers mogen 1 procent van een populatie afschieten, wij mogen 1 procent van het aantal eieren rapen.”

Vanuit de Faunabescherming is er elk jaar veel kritiek op het rapen van de eieren. Ook dit jaar probeerde de Faunabescherming via de rechtbank een verbod af te dwingen.
De rechtbank verwierp dat. Voor volgend jaar dreigt de Faunabescherming met een gang naar de Raad van State. De BFVW is daar niet bang voor. ”We zijn al zo vaak in het gelijk gesteld, dat we daar nu ook weer van uit gaan.”

Volgens de BFVW is het rapen van eieren niet schadelijk voor de populatie. ”In sommige gevallen kan het zelfs bevorderlijk zijn. En het is heel belangrijk om veldkennis op te doen en enthousiasme te creëren bij jongeren.”

Bovendien overleven veel eieren het vroege voorjaar ook niet als ze niet geraapt worden, weet Hoekstra. ”De meeste percelen moeten nog geïnjecteerd worden. Daarbij blijven maar weinig eieren heel. En onder de ploeg gaan ook heel veel eieren verloren. Dus kunnen wij ze net zo goed rapen.

En vanaf 1 april zetten we ons allemaal in voor de bescherming van de weidevogel. De meeste rapers zijn boeren en natuurliefhebbers, die zorgen voor nestbescherming in het maaiseizoen”
Wie het eerst ei vindt, wordt in het zonnetje gezet. ”Het eerste ei wordt aangeboden aan de commissaris van de koningin en de vinder krijgt een zilveren kievit met een symbolisch bedrag van zo’n 10 euro.”

Waar bij veel tradities de vergrijzing toeslaat, is dat bij het rapen van kievitseieren niet het geval. ”Ik ben met het virus besmet toen ik tien jaar was, door mijn schoolmeester. En hij heeft het hele dorp Oosterend enthousiast gemaakt”, vertelt Hoekstra.

”Er zijn veel jongeren die het leuk vinden. Kinderen gaan met hun vader en opa het veld in en willen elk jaar weer zoeken. Want als je het een keer gedaan hebt en het gevoel ervaren hebt, wil je elk jaar weer.”

Fries quotum: 5.939 kievitseieren

Friesland is de enige provincie in Nederland waar kievitseieren geraapt mogen worden. Het zoeken naar het eerste kievitsei staat in Nederland geleijk aan het startschot voor het nieuwe weidevogelseizoen. Het eerste ei werd dit jaar op 6 maart gevonden in Maasland, Zuid-Holland. Ook in Noord-Brabant en Friesland is een ei gevonden.

In Friesland mogen dit jaar 4.600 veldwachten op zoek naar een kievitsei. In totaal mogen 5.939 eieren geraapt worden. Dit quotum wordt bepaald aan de hand van de zogeheten 1-procentregeling. Die regeling komt uit de jachtwereld. Dat betekent dat 1 procent van het aantal verwachte eieren geraapt mag worden.

Wie een ei vindt, moet dit via een sms aan een speciaal vast nummer melden. Dan wordt de vondst automatisch geregistreerd. Dat gebeurt nu drie jaar op deze manier. Ervaring uit voorgaande jaren leert dat het quotum binnen een week na de vondst van het eerst ei gehaald wordt.