Redactie
Aart Van Cooten
freelance redacteur
Jaap (71) en Jan (38) Kreuger hebben samen een varkensbedrijf in Woerden (U.) met 500 zeugen en 1.000 vleesvarkens. Ze geven elkaar de ruimte en nemen klussen van elkaar over als dat nodig is. “Dat gaat automatisch.” De laatste jaren neemt zoon Jan steeds vaker het initiatief. Vader Jaap: “Zo moet het ook gaan. De jongere generatie komt, de oudere generatie gaat.”
Jan Kreuger: ‘Hier op het erf moeten we het geld verdienen’
“Mijn vader is 71, er komt natuurlijk een dag dat hij uit het bedrijf gaat. Daar zie ik niet naar uit. Het zal ook zeker niet het moment zijn dat ik het hele bedrijf op z’n kop ga zetten. Wat ik wilde, is al gebeurd. Daar zijn we samen uitgekomen. In de jaren nadat ik in de maatschap stapte, hebben we behoorlijk uitgebreid. Het aantal zeugen is bijvoorbeeld verdubbeld, we hebben een nieuwe stal gebouwd voor de vleesvarkens. Een nieuwe innovatie zoals vrijloopkraamhokken zit er niet in. Maar dat ligt echt niet aan mijn vader! Alles staat op dit moment stil. Daar maak ik mij wel zorgen over. Stilstand is achteruitgang.”
Jan Kreuger: “Op ons bedrijf fokken we biggen en mesten we een deel zelf af. Stilstand is achteruitgang, dus blijven we altijd verbeteren.”
Passie voor het dagelijks werk “Op ons bedrijf fokken we biggen en die mesten we voor een deel ook zelf af. Ik vind het prachtig om daar elke dag mee bezig te zijn. Wij doen ons best om dat zo goed mogelijk te doen, ook op het gebied van dierenwelzijn en milieu. Ik sta helemaal achter onze werkwijze en kan die goed uitleggen aan burgers. Wij zaten bij de eerste groep varkenshouders die produceerden met één ster van de Dierenbescherming.”
Thuis is de basis “In de eerste jaren dat ik in de maatschap zat, werkte ik veel buitenshuis in de staalconstructie, veel in de stallenbouw. Leuk werk en ik zag hoe andere boeren het deden. Maar thuis was en is de basis. Hier op het erf moeten we het geld verdienen. Dat zegt mijn vader, dat zei mijn opa en ik zeg het hun na. Het is een simpele rekensom. Als het lukt om het aantal biggen per zeug per jaar met één op te krikken, levert dat bij ons zo’n €30.000 op. Buiten de deur moet je daar vele uren voor werken. Dan kun je dus veel beter je tijd thuis besteden om daar optimale resultaten te behalen.”
Bestuurlijk actief en passie delen “Net als mijn vader vind ik het leuk om bestuurlijk actief te zijn. Die liefhebberij voor besturen heb ik waarschijnlijk via de genen van mijn vader meegekregen. Ik zit in het regiobestuur van de POV en in de ledenraad van Topigs. En ik organiseer hier in de regio wedstrijden tractorpulling. Daar gaan bij elkaar heel wat uren in zitten. Maar het is nooit een probleem om de deur uit te gaan, want mijn vader kan mij in vrijwel alles vervangen. Andersom geldt hetzelfde.”
Een nieuwe generatie “Mijn zoon is 3 jaar. Hij vindt de biggen fantastisch. Als hij het later wil, zou ik het mooi vinden om ons bedrijf weer door te geven.”
Jaap en Jan Kreuger: “We versterken elkaar door een duidelijke taakverdeling en wederzijds vertrouwen. Jan neemt nu vaker het initiatief, zoals het hoort.”
Jaap: ‘Mijn vader zei altijd: gebruik je boerenverstand, dan kom je het verst’
“We werken nu al 17 jaar samen in maatschap. Jan en ik kunnen goed samenwerken, anders hadden we het niet zo lang volgehouden. We zitten eigenlijk altijd op één lijn. Jan is een echte varkenshouder, hij gaat ervoor, elke dag opnieuw. Vind ik mooi om te zien. Voor de vervelende klusjes loopt hij niet weg. Ik ook niet trouwens.”
Jaap Kreuger: “Gebruik je boerenverstand, dan kom je het verst. Die levenswijsheid geef ik door aan mijn zoon.”
Van gemengd bedrijf naar gezinsbedrijf “Mijn eigen vader had een klein gemengd bedrijf. In die tijd riep iedereen dat je geen boer moest worden. Na de HLS werkte ik jarenlang bij een andere varkenshouder, vervolgens kwam ik bij de landbouwvoorlichting terecht. Daarna werd ik bedrijfsleider op een proefbedrijf. In 1993 heb ik deze boerderij gekocht en langzaam maar zeker uitgebouwd tot wat het nu is: een goed draaiend gezinsbedrijf met zeugen en vleesvarkens. We kunnen het samen runnen, zonder inhuur van personeel. Daar ben ik trots op.”
Wijsheid doorgeven aan de volgende generatie “Van mijn eigen vader heb ik niet veel geleerd. De landbouw in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw is niet te vergelijken met die van nu. Hij zorgde er wel voor dat hij zijn bedrijf goed voor elkaar had, het erf zag er altijd netjes uit. Mijn vader zei altijd: gebruik je boerenverstand, dan kom je het verst. Die levensvisie heb ik van hem overgenomen. En mijn zoon weer van mij.”
Bestuurlijk actief naast het boerenwerk “Naast de varkens ben ik altijd bestuurlijk actief geweest. Ik ben nu nog betrokken bij het concept Beter voor Natuur en Boer van Albert Heijn en heb zo contacten met Vion en AH. Daardoor kom ik andere mensen tegen, hoor ik nieuwe visies. Maar de boerderij komt altijd op de eerste plaats. Dat zie ik ook bij Jan. Eerst de varkens dan andere dingen die het leven leuk of interessant maken.”
Taken verdelen en verantwoordelijkheid nemen “Jan en ik verdelen de werkzaamheden. Dat gaat automatisch. Ik bestel het voer en doe de administratie. Jan is verantwoordelijk voor de biggen, regelt de mestafzet en doet de meeste onderhoudsklussen. Daar hoeven we niet over te overleggen.”
Ruimte voor verandering en initiatief “In de loop van de jaren gaan er natuurlijk wel dingen veranderen. Toen Jan net in de maatschap kwam, nam ik het voortouw in het bedrijf. Nu neemt hij vaker het initiatief. Zo moet het ook gaan. De jongere generatie komt, de oudere generatie gaat. Stoppen is voor mij trouwens nog niet aan de orde, ik vind het werk nog veel te leuk. Zo lang ik het lichamelijk en geestelijk kan doen, blijf ik graag actief in het bedrijf.”