‘Extreem in opbrengst, én kosten’

Elk teeltjaar kent zijn eigen verhaal. Een nat, koud, vroeg voorjaar; de natte, droge of hete zomer en dito herfst. ‘Normaal’ bestond al bijna niet, en wordt steeds uitzonderlijker. In het rijtje extremiteiten doet 2022 het goed. Ja, het voorjaar was goed; de zomer knalt er overheen. Volgens KNMI-metingen is zomer 2022 de op twee na warmste in 100 jaar. Alleen 2018 en 2003 waren warmer. De zomer is extreem zonnig en droog.

Verschillen in gewassen en regio’s groot

Nu we in deze editie van Boerderij de balans opmaken van het seizoen, overheerst toch het goede gevoel. De oogsten zijn doorgaans goed, al zijn de onderlinge verschillen in gewassen én in regio’s groot. De prijs compenseert in bijvoorbeeld de uienteelt de schralere opbrengst.

“De teelt was weinig spannend”, zegt akkerbouwer Jan Willemsen in Dordrecht over zijn wintertarwe. Ook de oogst verloopt vlekkeloos. Gemiddeld in Nederland ligt de opbrengst op 10 ton, bijna een ton meer dan gemiddeld en 1,6 ton meer dan in 2021. De kwaliteit is goed, en de prijzen zijn hoog. Eenzelfde verhaal geldt voor zomertarwe en -gerst. Als gevolg van de oorlog in Oekraïne stegen juist deze arealen.

Extreme zomer

De extreme zomer drukt de opbrengst van aardappel. Na de goede start, blijft vooral de nagroei achter. De bieten produceren door het record aan zonnestralen een topopbrengst aan suiker. Cosun verwacht bovendien een betere prijs.

Het veelbelovende gewas veldbonen groeit in areaal, en lijkt weinig last te hebben van de droogte. De opbrengsten van 7 ton (zomerveldbonen) tot 8 ton (winter) zijn bovengemiddeld. De eiwitrijke veldboon wordt als sojavervanger in krachtvoer en als vleesvervanger interessant.

Veehouders halen in het voorjaar twee redelijk goede snedes gras binnen. De kuilen meten veel suiker en VEM. Daarna is het kwakkelen. Op veel plaatsen kleurt het gras geel-oranje. Het Nederlandse platteland doet Frans aan. Snijmais is een bijzonder verhaal: van dor tot heel goed gewas. De oogst is op de drogere gronden extreem vroeg.

Topseizoen met bedrukte sfeer

Een topseizoen, zou je zeggen. En toch is de sfeer bedrukt. De torenhoge kosten spelen nadrukkelijk een rol. Diesel, elektriciteit, (huur)grond, gewasbeschermingsmiddelen en arbeid zijn peperduur. Steeds verdergaande regels beperken de bewegingsvrijheid. In de praktijk blijken deze regels ook vaak onwerkbaar. Woensdag komt Johan Remkes met zijn bevindingen in het stikstofdossier. Zijn rapport vormt de basis voor de perspectievennota die interim-landbouwminister Carola Schouten straks neerlegt. Hier ligt het laatste zetje om oogstseizoen 2022 serieus tot ‘geslaagd’ te bestempelen.