Duur graan

Overvloedige regenval werkt catastrofaal uit op de graanteelt hier in Hongarije. Een lichtpuntje: de graanprijs stijgt nu pijlsnel.

De natuur is hier vanaf begin april in een verkeerde beweging: regen, regen en nog eens regen. Wie dacht dat het in juni zou verbeteren, kwam bedrogen uit. Juni wordt niet veel beter dan april en mei. Het land ligt er elke dag nog verdronkener bij dan de dag ervoor.
Vrijdag 18 juni viel er 26 mm regen in een uur tijd. Enkele dagen ervoor viel nabij de Tisza 60 mm in één enkel onweer. En ook voor deze week word onstuimig regenweer voorspeld. Het gevolg zal duidelijk zijn: de wintergranen staan er verzopen bij.

Wintergerst bijna rijp

De wintergerst is bijna rijp. De oogst start midden volgende week. Ik zag vandaag (zondag 20 juni) een veld waar volop greppels werden gemaakt om het water af te laten. Het algemene beeld is dat de deels gelegerde gerst en het kweekgras weelderig de kop opsteken. We kunnen er al zeker vanuit gaan dat hele stukken van percelen blijven staan omdat de combine er niet door kan komen.

Wintertarwe onder extreme ziektedruk

In Hongarije heeft de wintertarwe bij de aarvorming normaliter baat bij een vlaag regen. Maar dit jaar merken we dat te veel regen nog veel slechter is dan geen regen. De ziektedruk is gigantisch hoog en het is vechten tegen de bierkaai. Graantelers gaven al fortuinen uit aan ziektebestrijding. Waar getrokken spuiten het land niet op konden, is de helikopter ingezet. Het resultaat is zeker niet sluitend. Bijna geen enkel veld staat er ziektevrij bij. Dit zal de opbrengst ernstig drukken.

Stand van de mais is erg wisselvallig

Afgelopen week is zowaar de laatste mais gezaaid. Het lijkt er op dat die beter zal worden dan de vroeggezaaide. Die heeft in de afgelopen maanden honderden millimeters regen moeten doorstaan. Op de hoger gelegen velden valt het naar omstandigheden nog mee, maar een kleine laagte in een veld laat onmiddellijk achterstand (en geelverkleuring) zien. Opbrengsten van boven de 10 ton per ha worden zeker uitzonderingen.

Graanprijs stijgt pijlsnel

Sinds twee weken is de maisprijs pijlsnel aan het stijgen. Was de notering twee weken geleden nog €116/ton (incl. btw), vandaag ligt die al op €160/ton. Is dit de voorbode van hoge graanprijzen? Het zijn in elk geval indicaties en dit is uitzonderlijk voor de Hongaarse markt. We kunnen maar hopen dat de prijzen voor gerst en tarwe ook zullen aantrekken, anders zit de Hongaarse graanboer met een nog grotere kater opgescheept dan de afgelopen twee jaar.

Akkerbouwers in grote problemen

Dat de boeren in de problemen zitten, is overduidelijk. Financieringsbedrijven halen op grote schaal hun machines terug bij de graanboeren. De machineparken van hun dealers staan werkelijk volgestouwd met teruggenomen machines. Een park hier niet ver vandaan laat niets aan de verbeelding over. Daar staan meerdere teruggehaalde CAT-rupstrekkers van de zwaarste categorie, alsmede graan-zaaimachines van 12 meter breed en andere vergelijkbare machines.
Een goede bron bij een van de grootste maaidorserimporteurs zei mij twee maanden geleden al dat vele graanboeren grote problemen hebben om de financiering op hun combines af te betalen. Maar wat wil je ook met lage graanopbrengsten en de daaraan gekoppelde prijzen van de laatste jaren? De afgelopen twee jaar zijn bij veel graanboeren de brandstofkosten bij het zaaien al niet meer goedgemaakt, laat staan de overige kosten.

(Aanvulling 24 juni 15:45 uur) Gisteravond is mijn buur, de coöperatie Hort, gestart met het combinen van gerst. Deze had ongeveer 14 procent vocht. Ze hebben er met hun grootste maaidorser, een John Deere uit de WTS-serie, in vastgezeten. Alleen met de twee rupstrekkers (samen meer dan 530 pk) konden ze de combine weer lostrekken. En dat gebeurde op droge zandgrond, althans, dat wat droge zandgrond zou moeten zijn…

Foto’s: Patrick Feliers