Droogte duwt opbrengstprognoses EU niet omlaag

De extreme droogte dit voorjaar heeft nog niet geleid tot verlaging van de opbrengstprognoses voor gewassen in de EU. Dat blijkt uit het jongste Mars-bulletin van het wetenschappelijke onderzoeks- en adviescentrum (JRC) van de EU.

De lente van 2025 wordt volgens het bulletin gekenmerkt door een ernstig neerslagtekort in Noordwest-Europa, waarbij de Benelux, Noord-Frankrijk, Duitsland, West- en Zuid-Polen en Zweden een van de droogste lentes ooit beleefden. Dit leidde tot zorgen over de gevolgen voor gewassen, omdat de bodemvochtigheid tot kritieke lage niveaus was gedaald. Dankzij koele nachten en gematigde temperaturen overdag zijn de gevolgen van de droogte tot medio mei over het algemeen beperkt gebleven, aldus het JRC. De vraag is of de regen op tijd komt om de impact van de droogte niet verder toe te laten nemen.

De analyse van het JRC gaat over de periode 1 april tot en met 17 mei. Dat betekent dat de droge week die daarop volgde en de recente regen daarin niet zijn meegenomen.

_{Lees verder onder kader}

Regionale verschillen in prognoses

In sommige landen, zoals België en met name in Vlaanderen, waren medio mei al wel gevolgen van droogte zichtbaar. Daarvoor zijn de opbrengstprognoses 2 tot 3% naar beneden bijgesteld bij gewassen zoals tarwe en gerst. In de Benelux waren er tot voor kort vooral zorgen over de gevolgen voor recent gezaaide gewassen.

Regen in de zuidelijke lidstaten van de EU zorgt juist voor een hogere opbrengstprognose. Dit zorgde voor betere groeiomstandigheden, met name in Spanje en Portugal. Daar komen de opbrengsten van wintergranen naar verwachting 15-20% boven het vijfjarig gemiddelde uit, aldus het JRC.

Cijfers voor tarwe, gerst en aardappelen

Voor de hele EU blijft de prognose voor de opbrengst van zachte tarwe ongewijzigd op gemiddeld 6,04 ton per hectare. Voor Nederland is de prognose 1% naar beneden bijgesteld naar 8,63 ton tarwe per hectare. Dit is overigens nog steeds stukken beter dan vorig jaar, toen in Nederland slechts zo’n 7 ton tarwe per hectare werd geoogst. In de EU was de gemiddelde opbrengst in 2024 5,57 ton per hectare.

Voor wintergerst is de prognose voor de EU met 2% omhoog bijgesteld naar een opbrengst van gemiddeld 5,28 ton per hectare. Nederland zit daar naar verwachting ver boven met 8,2 ton per hectare.

Ook voor aardappelen ziet het JRC geen aanleiding de eerdere oogstprognose te wijzigen. Die stond in april op gemiddeld 37,4 ton per hectare voor de EU; dat is wel 2% meer dan vorig jaar. Voor Nederland is de prognose 1% verlaagd naar 42,6 ton per hectare, maar dat betekent nog steeds dat er meer aardappelen worden gerooid dan in 2024. Daarbij gaat het om de gemiddelde opbrengst van consumptie-, zetmeel- en pootaardappelen.

Minder tarwe Oekraïne

Ook voor Centraal-Europa (Polen, Tsjechië, Slowakije) zijn er zorgen over het neerslagtekort, evenals voor Oost-Oekraïne en Turkije. In Oost-Oekraïne zorgt aanhoudende droogte voor lagere opbrengsten. Daar wordt naar verwachting 5% minder tarwe per hectare van het land gehaald dan vorig jaar. De opbrengstprognose voor tarwe in Oekraïne voor 2025 is 4,3 ton per hectare, voor gerst is de prognose 3,6 ton per hectare, 10% minder dan in 2024.

In Noord-Afrika heeft een ernstig neerslagtekort in de herfst en winter geleid tot mislukte oogsten in delen van Marokko en West-Algerije. Sommige gewassen herstelden zich niet en zijn gebruikt voor het weiden van vee.

Regen heeft wel voor gedeeltelijk herstel van gewassen gezorgd in Marokko, waardoor de opbrengstverwachting nu 2% hoger is dan vorig jaar. Dat is echter nog steeds onder het vijfjarig gemiddelde. De opbrengst van tarwe komt naar verwachting op 1,47 ton per hectare, 7% onder het vijfjarig gemiddelde, en voor gerst op 0,9 ton per hectare (13% onder het vijfjarig gemiddelde).

Medeauteur: Tonnis van der Veen