Studie over glyfosaat en kanker rammelt volgens experts Ctgb

Een veelbesproken Italiaans onderzoek dat een verband legde tussen het bestrijdingsmiddel glyfosaat en kanker bij proefdieren, vertoont volgens Nederlandse deskundigen diverse gebreken.

Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) is door de studie niet anders gaan denken over de stof, die in het onkruidbestrijdingsmiddel Roundup zit.

Geen reden tot herziening

De wetenschappelijke publicatie van eerder deze maand “leidt níet tot de conclusie dat de stof glyfosaat kankerverwekkend is”, schrijft het Ctgb. De instantie heeft het onderzoek beoordeeld op verzoek van het ministerie van Landbouw en kan zich niet vinden in de conclusies van de auteurs. Zij meenden op basis van hun onderzoek met ratten “robuust bewijs” te leveren voor de stelling dat glyfosaat kankerverwekkend is voor de dieren.

Ontbrekende data en methodische bezwaren

Het Ctgb vindt de betrouwbaarheid van de studie moeilijk vast te stellen, omdat ruwe data ontbreken. Daarom raadt het college de EU-instanties die zich bezighouden met bestrijdingsmiddelen en voedselveiligheid aan die alsnog op te vragen en te evalueren. Het college heeft inhoudelijke bezwaren tegen diverse punten in het artikel. Zo hebben de onderzoekers verouderde controledata gebruikt van andere laboratoriumratten om hun resultaten mee te vergelijken.

Statistische significantie misleidend

Een ander kritiekpunt is dat verschillende soorten tumoren die bij de onderzochte ratten ontstonden bij elkaar zijn opgeteld, terwijl die op heel andere manieren ontstaan. “Daarmee ontstaat een hogere statistische significantie, maar dit is biologisch gezien niet correct”, oordeelt het college.

Spontane tumoren en ontbrekend dosis-effect

De Sprague-Dawley-ratten die in de studie glyfosaat in hun drinkwater kregen, ontwikkelen regelmatig ook spontaan tumoren. Volgens het Ctgb “kan nu niet gezegd worden dat de gevonden tumoren een gevolg zijn van blootstelling aan (de middelen met) glyfosaat”. Diverse tumortypes kwamen ook slechts in een enkel geval voor, terwijl die in andere studies met hogere doses glyfosaat helemaal niet werden gezien.

Geen dosis-responsrelatie

In een aantal gevallen kreeg een rat die was blootgesteld aan een lage dosis van de stof wel een tumor, maar ratten die hogere doses kregen juist niet. “Wanneer glyfosaat tot tumoren zou leiden, is de verwachting dat bij een hogere dosering ook meer of sneller tumoren voorkomen”, schrijven de Nederlandse beoordelaars. Zo’n dosis-responsrelatie zien ze echter niet terug in de studie.