‘Robots, data en AI ook in de landbouw in opmars’

Natuurlijk, op de toonaangevende vakbeurs EuroTier in Hannover tonen exposanten als vanouds de laatste ontwikkelingen in stalsystemen, inrichting, klimaat en veevoer. Extra nadruk dit jaar ligt op digitalisering en robotisering. Dat is niet zo gek, want behalve dat er steeds meer kan, lijkt de opdracht op het gebied van voedselveiligheid, efficiëntie, milieu en klimaat alleen met moderne technieken haalbaar.

De wereld van robotisering is niet nieuw. Op een derde van de melkveebedrijven staat een melkrobot, en dan hebben we het nog niet over de mest- of voeraanschuifrobots. In andere sectoren wordt volop geëxperimenteerd. Het aantal start-ups groeit nog elk jaar. In onkruidbestrijding zijn al commerciële toepassingen op de markt.

Factor arbeid in de hoofdrol

Terug naar de noodzaak. Arbeid speelt een hoofdrol. Of eigenlijk, het tekort aan mensen en tegelijkertijd een dalende arbeidsproductiviteit. Er zit een grens aan de inzet van arbeidsmigranten. In de glastuinbouw en vollegrondsgroenteteelt is dit een acuut probleem. In de verwerking pakt nieuwe technologie het vele handwerk al wel op, dit lukt nog niet in de oogst. Het is ingewikkeld om een machine bloemkool, aardbeien of asperges te laten oogsten. Ook in andere sectoren dringt arbeid zich steeds vaker als kritische factor op. Kijk de vacatures er maar eens op na.

De slimme machines zijn nodig voor verduurzaming van teelten. Het palet gewasbeschermingsmiddelen slinkt. Er zijn al wel autonome machines die onkruid wieden of wegbranden. Zij staan nu nog bij de voorlopers. De robots zouden op biologische bedrijven ook veel werk uit handen kunnen nemen. Toch weer arbeid als kritische factor.

Kennis, arbeid en productiviteit sleutels in traject

Regeltechnisch zijn er ook nog haken en ogen. Wet- en regelgeving loopt meestal achter de ontwikkelingen aan. Het gaat hier om veiligheid op de akker en op de weg.  Interessant is welke rol kunstmatige intelligentie (AI) gaat spelen. Let wel, niet of maar welke! De machines verzamelen steeds meer data, koppelen deze aan elkaar en handelen daarop. Echter, en daar komt vakmanschap om de hoek kijken: hoe ga je om met extreme omstandigheden? Die data overigens kunnen heel goed van pas komen in een traject van doelsturing.

Aanpassing is kracht van Nederlandse landbouw

Niks mis dus met innovatie en technologische trajecten. Wees je tegelijkertijd bewust van maatschappelijke achterdocht. De burger vertrouwt het niet altijd meer. Hier ligt een opdracht om het traject, het hoe en waarom uit te leggen. En dit geldt zeker ook voor de veehouderij. En dan zijn we terug bij EuroTier met het thema digitalisering. Indicatoren geven óók informatie over gezondheid, stress of welzijn. Slimme robots kunnen daarop acteren. Vertel dat verhaal ook.

En hoe zit dan nog met de charme van het boerenvak? Het blijft, maar verandert. Nieuwe technologie, nieuwe machines, slimme robots vergen een andere mindset. Zij vragen aanpassing van bedrijfsprocessen. Maar is dat juist niet een kracht van de Nederlandse boer? Het heeft Nederland wereldwijd op de kaart gezet, en is cruciaal. Juist nu, in deze ingewikkelde tijd van klimaatdoelen, migratiedruk en maatschappelijke verantwoording.