Protest in oktober 2021. Boeren in de Krimpenerwaard zijn boos over de manier van onteigening van boeren(grond) ten behoeve van natuur in de regio. - Foto: Herbert Wiggerman AlgemeenCommentaar

‘Onteigening als breekijzer’

Terminologie ‘woest aantrekkelijk’ van overheid rondom opkoop bedrijven vanwege stikstofproblemen niet vrijblijvend.

Overijssel gooit als eerste de kont tegen de krib. De LTO-regio’s Friesland, Flevoland, Gelderland en Drenthe volgen. De belangenorganisaties hebben geen vertrouwen in de gebiedsgerichte aanpak. De focus ligt te veel op opkoop van bedrijven. Het ontbeert de bewindslieden in Den Haag en hun vooruitgeschoven pionnen in de provinciehuizen aan toekomstvisie, luidt de snoeiharde kritiek.

Lees ook: Onteigening wil je niet meemaken

Minister voor Natuur en Stikstof Christianne van der Wal wist waar ze aan begon. Carola Schouten liet een vastgelopen stikstof-boedel achter. Zij probeert met stoere taal de zaak nu los te trekken. Boeren die willen stoppen, of omwille van natuurdoelen moeten wijken, krijgen een ‘woest aantrekkelijk’ aanbod. En ja, niet omdat ze wil, maar omdat het – in haar woorden – soms nodig is, zit er ook onteigening in het pakket. Voorgaande kabinetten zijn volgens haar veel te lang natuurbeloften niet nagekomen. Ze belooft de Kamer er wel alles aan te doen om onteigening te voorkomen.

Tja, dat klinkt stoer, maar als onteigening in het pakket zit, hangt er toch een dreigement boven het ‘goede gesprek’. En ‘woest aantrekkelijk’ is een term die inhoudelijk niet is gedefinieerd. Een kwalificatie ook waar iedereen een eigen gevoel bij heeft.

Onteigening is een ongelijke strijd

Welbeschouwd is onteigening een ongelijke strijd. Ongelijk in machtsverhouding, in lange adem, in geld. Je wilt het niet meemaken, is het devies van deskundigen dan ook.

Zo vaak komt onteigening ook niet voor. Niet voor niks. Volgens het Kadaster werd in de afgelopen 25 jaar jaarlijks ‘slechts’ 70 hectare gedwongen onteigend. In maar 11% van de onteigeningstrajecten kwam het uiteindelijk zover. Veelal werd ‘minnelijk geschikt’, zoals dat eufemistisch klinkt. Mensen die het overkwam spreken van een ‘mes op de keel’. Het traject duurt jaren. Het gevecht kost onmetelijke veel energie; levert ergernis op. De onzekerheid vreet aan de gemoedsrust. Wat is het perspectief na een verloren strijd? Veel boeren haken murw af, en schikken uiteindelijk toch.

Onteigening en schadeloosstelling

Boeren kennen dit machtsspel. Als onteigening in het traject zit, is de vrijblijvendheid er af. Van der Wal weet dit. Zij moet ‘woest aantrekkelijk’ nu waar maken. Geen woorden, maar daden. In de afgelopen 25 jaar voelde zo’n eerste bod veelal als een belediging. Zij moet haar ambtenaren nu anders instrueren. De waarde van de grond is misschien nog wel het eenvoudigst te bepalen. Je kunt twisten over de schaduwwerking van een bestemming. Veel moeilijker is de schadeloosstelling.

De pot geld is er: € 25 miljard. Dat zal niet allemaal naar landbouw gaan. En collega Henk Staghouwer kijkt over de schouder van Van der Wal mee. Er moet ook perspectief – lees: geld – zijn voor de blijvers. Het laatste woord is hierover nog lang niet gezegd.

Reacties

  1. Als je een onredelijk aanbod niet accepteerd is dat een reden voor onteigening. Onteigening is psychische oorlogsvoering op het hele gezin. Wij waren kinderen en zijn het nooit vergeten.

  2. Wil je een hoge schadevergoeding dan moet je veel verdienen met je bedrijf. Als dat niet lukt dan kun je ´toekomstig verdiencapaciteit’ gebruiken. Dat lukt bij het planten van asperges, kerstbomen of bloembollen.

Beheer
WP Admin