Onderzoek levert geen nieuwe stikstofdrempel op voor vergunningen

Onderzoek door onderzoeksorganisatie TNO en de Universiteit van Amsterdam (UvA) heeft voorlopig geen nieuwe ondergrens voor stikstof opgeleverd. De huidige ondergrens in de vergunningverlening in Nederland is 0,005 mol per hectare per jaar. Dat betekent dat je geen natuurvergunning nodig hebt voor een project als de berekende stikstof volgens rekensysteem Aerius Calculator onder die drempelwaarde blijft.

Over die ondergrens is de afgelopen jaren veel gediscussieerd. In de landen om ons heen is deze meer dan een factor 1.000 hoger. De commissie-Hordijk stelde in Nederland eerder dat met de huidige waarde sprake is van ‘schijnzekerheid’. Reden is dat niet dusdanig ver achter de komma bepaald kan worden of en waar stikstof van een project in de natuur terechtkomt.

De organisatie van de twaalf Nederlandse provincies, IPO, heeft TNO en UvA daarom gevraagd op zoek te gaan naar een nieuwe wetenschappelijk onderbouwde stikstofdrempel. Zij hopen met een hogere ondergrens PAS-melders te kunnen legaliseren en de vergunningverlening weer vlot te trekken.

Ondergrens niet wetenschappelijk onderbouwd

TNO en UvA hebben hun rapport opgeleverd, maar konden een nieuwe ondergrens niet wetenschappelijk onderbouwen. Ook de huidige ondergrens is niet wetenschappelijk onderbouwd, zeggen zij, net als overigens die in de landen om ons heen. Volgens de onderzoekers is het aannemelijk dat er wel een wetenschappelijke ondergrens is, maar zijn er te weinig meetgegevens om die te bepalen. De onderzoekers geven wel een aantal aanknopingspunten om toch tot een nieuwe (hogere) ondergrens te komen.

IPO heeft het onderzoek dinsdag 27 augustus aan het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur aangeboden. IPO vraagt landbouwminister Femke Wiersma om samen met hen snel aan de slag te gaan met die aanknopingspunten. Om zo met een breder vervolgonderzoek wél tot een hogere drempelwaarde te komen.

Nijpende PAS-meldersproblematiek

Een oplossing voor de nijpende PAS-meldersproblematiek is snel nodig, bepleiten de provincies. Om voldoende meetgegevens te krijgen om een wetenschappelijk onderbouwde ondergrens te krijgen zou minimaal vijf jaar in het veld gemeten moeten worden.

De onderzoekers geven aan dat er misschien andere mogelijkheden zijn om toch tot een andere ondergrens te komen, bijvoorbeeld door projecten gezamenlijk te beoordelen of door op een bredere manier naar de ondergrens te kijken vanuit verschillende wetenschappen, beleid en met juridische bril. Ook voor korte tijdelijke stikstofdepositie (bijvoorbeeld bij nieuwbouw) zien ze mogelijkheden voor uitzonderingen.

Ondergrens van 1 mol per hectare per jaar

Niet alle betrokkenen zijn het volledig eens over de conclusies. Natuurkundige en hoogleraar Arthur Petersen denkt er met de huidig beschikbare informatie wél voldoende aanknopingspunten zijn om nu al te komen tot een nieuwe hogere stikstofdrempel. Petersen is hoogleraar wetenschap, techniek en beleid aan University College Londen, en was betrokken bij het onderzoek als lid van de klankbordgroep. Hij beargumenteert dat een ondergrens van 1 mol per hectare per jaar een veilige keuze zou zijn. Met die waarde zou iedere PAS-melder in Nederland gelegaliseerd zijn.

Wiersma laat in een eerste reactie weten blij te zijn dat er voldoende concrete aanbevelingen zijn voor vervolgonderzoek, maar vindt het jammer dat de huidige verkenning nog geen nieuwe ondergrens heeft opgeleverd. “Daarom ga ik hier samen met de provincies mee aan de slag. Ik ben van mening dat we alle mogelijkheden moeten aangrijpen om tot een ondergrens te komen, zeker gezien de urgente problematiek van PAS-melders”, aldus de minister. “Ik sta voor beleid en vergunningverlening dat gebaseerd is op voldoende zekerheid.”

IPO publiceert woensdag 28 augustus ook andere rapporten over de ondergrens voor stikstof. Daarin is een impactanalyse en analyse van de juridische mogelijkheden opgenomen om een ander drempelwaarde vast te stellen.