Nog geen digitale mestbon in uitrijseizoen 2022

De invoering van de realtime verantwoording van dierlijke mesttransporten (rVDM) is opnieuw uitgesteld. Demissionair landbouwminister Carola Schouten schrijft in een brief aan de Tweede Kamer dat het niet meer haalbaar is om het nieuwe systeem in de hele sector uit te rollen in 2022. Doelstelling is nu het stelsel op 1 januari 2023 in te voeren.

De invoering van de digitale mestbon, die gepland stond voor 2021 zoals opgenomen in de derogatievoorwaarden, werd eerder al een jaar uitgesteld. Nu volgt opnieuw uitstel.

Praktijkproeven digitale mestbonnen

Landbouwminister Carola Schouten in de Kamerbrief: “De invoering van rVDM is omvangrijk en betreft een grootschalige systeemwijziging die enkele tienduizenden bedrijven en ongeveer een miljoen mesttransporten per jaar raakt en een forse verandering met zich meebrengt voor de werkwijze en bedrijfsprocessen van de sector, de NVWA en RVO. Ik vind het dan ook van groot belang dat de invoering van rVDM zorgvuldig gebeurt en in nauwe samenwerking met diverse sectorpartijen.” Een robuust, werkbaar en toekomstbestendig rVDM-systeem is essentieel voor de uitvoering en handhaving, zowel bij de sector als de overheid, aldus Schouten.

Om het nieuwe systeem in te voeren, is al begonnen met het schaduwdraaien van het systeem, naast de reguliere registratie van mesttransporten. Voor het komende voorjaar staan praktijkproeven gepland.

Bij de test is onder andere onderzocht welke aanpassingen er nodig waren om de werkbaarheid, gebruiksvriendelijkheid en robuustheid van rVDM te verbeteren. “Op basis van de aanpassingen die voortkomen uit deze analyse moet het Uitvoeringsbesluit Meststoffenwet en de Uitvoeringsregeling Meststoffenwet aangepast worden. Daarnaast moeten deze wijzigingen ook weer doorgevoerd worden in de ICT-systemen. Dit alles kost helaas langer de tijd dan gedacht”, laat een woordvoerder van het ministerie weten.

Met sectorpartijen LTO, Cumela, Transport en Logistiek Nederland en Rabobank wordt tevens gewerkt aan de ontwikkeling van een storingsvoorziening om te borgen dat ook in het geval van een storing mesttransporten gemeld kunnen worden in rVDM, zodat mesttransporten niet stil komen te staan. Hiervoor is nog een tweede wetswijziging nodig.

Derogatie

De invoering van de realtime-verantwoording is onderdeel van de versterkte handhavingsstrategie mest en gericht op het voorkomen of aanpakken van mestfraude. Dit maatregelenpakket was voor de Europese Commissie een voorwaarde om de huidige derogatie te verlenen. Hoewel de termijn van invoering wordt overschreden, laat het ministerie weten dat de druk om te voldoen aan deze derogatievoorwaarde onverminderd hoog is. “De ontwikkeling en invoering van rVDM betreft echter een zeer grote systeemwijziging en heeft gevolgen voor de bedrijfsprocessen van zowel de sector als voor de NVWA en de RVO”, laat het ministerie weten. “Zorgvuldigheid, duidelijkheid, en samenwerking met de sector staan daarom voorop.”

Zes meldingen per transport

Bij de nieuwe registratie van mesttransport worden per transport zes meldingen doorgegeven aan de toezichthoudende organisatie, in dit geval de NVWA. Via het rVDM worden een vooraanmelding, een startmelding, een laadmelding, een weegmelding, een losmelding en een bevestigingsmelding door de leverancier en afnemer van mest gedaan.  Afhankelijk van de specifieke situatie waarop een transport betrekking heeft kunnen er andere verplichtingen zijn voor de door te geven meldingen.  De huidige methode van AGR/GPS, van wegen, bemonsteren en analyseren blijven verplicht.