Vanaf 2023 is het niet meer mogelijk derogatie aan te vragen voor percelen in grondwaterbeschermingsgebieden en in Natura 2000-gebieden. - Foto: Henk Riswick AlgemeenNieuws

Nieuwe voorwaarden derogatie: strengere mestnormen in groter gebied

Het gebied waar strengere mestregels gaan gelden, wordt uitbreid. Dat blijkt uit een brief van plaatsvervangend landbouwminister Carola Schouten over de derogatiebeschikking.

Update: in dit bericht stond dat het scheuren van grasland voor maisteelt niet meer mag op derogatiebedrijven. Dit is onjuist en is uit de tekst gehaald. 

De Europese Commissie verplicht Nederland om ‘door nutriënten verontreinigde gebieden’ aan te wijzen. Nederland doet dit in eerste instantie door de gebieden in het Oostelijk en Zuidelijk zandgebied aan te wijzen waar nu ook al een strengere derogatienorm geldt.

Ook de stroomgebieden van regionale waterlichamen die volgens de nationale analyse waterkwaliteit van PBL zijn aangemerkt als gebieden die slecht, ontoereikend of matig scoren voor nutriënten, komen hieronder te vallen.

Het ministerie van landbouw moet deze gebieden nog vaststellen. Dat zal voor 1 januari 2023 gebeuren. In 2024 komen daar nog de gebieden bij waar de landbouw verantwoordelijk is voor meer dan 19% van de totale nutriëntenbelasting. Om welke gebieden dat gaat, is nog niet duidelijk.

Voor de aangewezen vervuilde gebieden gelden strengere derogatienormen dan voor de overige gebieden. Daarnaast moeten de totale gebruiksnormen voor alle bedrijven in deze regio’s in 2025 met 20% zijn verlaagd.

Lees ook: Brussel wil 22% minder mestproductie in 2025

Europese Commissie walst over maatwerk bufferstroken

Terwijl Nederland maatwerk wilde leveren bij het invoeren van bufferstroken langs waterlopen, gaat de Europese Commissie hier niet in mee. Nederland wilde bufferstroken verplichten als deze effectief en relevant zijn, maar de Europese Commissie wil langs alle waterlopen een bufferstrook van 3 meter. Daarmee wordt de breedte van de bufferstrook gelijkgetrokken voor het GLB en gewasbescherming.

Volgens Schouten draagt dit wel bij aan de praktische uitvoerbaarheid voor de boer en de overheid. De minister erkent dat er boeren zullen zijn die hun gewassen voor volgend jaar al ingezaaid hebben. Het ministerie wil in de uitwerking kijken op welke manier hier rekening mee gehouden kan worden.

Voor waterrijke gebieden heeft LNV wel een uitzondering kunnen behouden. Als de bufferstrook meer dan 4% van het perceel zou betreffen, mag deze worden versmald naar 1 meter. Als het dan nog meer dan 4% zou betreffen, mag dit 0,5 meter worden. Voor KRW-waterlopen en kwetsbare waterlopen blijft de bufferstrook 5 meter.

Extra steun bij Natura 2000- en grondwatergebieden

Het aangekondigde derogatieverbod bij natuurgebieden heldert Schouten ook wat op. Vanaf 2023 is het niet meer mogelijk een derogatievergunning aan te vragen voor percelen in grondwaterbeschermingsgebieden en in Natura 2000-gebieden.

Vanaf 2024 zal dit ook gaan gelden voor bedrijven in het overgangsgebied rondom Natura 2000-gebieden, dat nog aangewezen moet worden in het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). Deze bedrijven zullen in de aangekondigde tegemoetkomingsregeling extra aandacht krijgen, omdat deze bedrijven sneller mestplaatsingsruimte verliezen.

Alleen stikstofbehoeftig gewas na scheuren grasland

Voor derogatiebedrijven zijn de voorwaarden voor deelname vrijwel gelijk gebleven: 80% grasland, geen fosfaatkunstmest en een bemestingsplan. Daar is wel een regel bij gekomen: Na het scheuren van grasland mag alleen nog een stikstofbehoeftig gewas geteeld worden.

Daarnaast gaat het verplichte vanggewas na maisteelt gelden voor alle bedrijven in nutriënten verontreinigde gebieden, dus ook op klei en veen, in plaats van alleen op zand- en löss zoals het nu is.

Schouten: ingrijpend voor breed deel sector

Landbouwminister Carola Schouten noemt de aanvullende voorwaarden in de derogatiebeschikking niet alleen ingrijpend voor de derogatiebedrijven, maar ook voor een breder deel van de agrarische sector. Dat schrijft ze in haar brief aan de Tweede Kamer over de conceptderogatiebeschikking.

“Ik realiseer me dat een aantal zaken uit de derogatiebeschikking voor extra onzekerheid zorgen voor boerengezinnen en begrijp de emoties die dit met zich brengt”, aldus Schouten. Ze wil de komende periode – met inbreng van de sector – de maatregelen die de Europese Commissie oplegt zorgvuldig uitwerken en in kaart brengen.

Lees ook: Schouten: strengere voorwaarden derogatie waren onvermijdelijk

Het Europese College van Commissarissen moet nog een definitief besluit nemen over de derogatie. Dat zal naar verwachting eind deze week zijn. Eerder werd al duidelijk dat het mestproductieplafond in 2025 met 22% wordt verlaagd ten opzichte van het huidige productieplafond, naar 440 miljoen kilo stikstof en 135 miljoen kilo fosfaat. Ook wordt de handhaving van het mestbeleid uitgebreid en moeten boeren een digitale mestregistratie gaan bijhouden.

Reacties

  1. Brussel is evenals onze overheid helemaal doorgeslagen naar een onwerkbare regelgeving. De beste manier om hier wat aan te doen is collectief stoppen met invullen van regelgeving tot er fatsoenlijk beleid komt. We worden gechanteerd door Brussel.

  2. Heren, fraudebestrijding in de mestbranche moet door de sector breed gedragen worden en dat wordt het niet juist de export van mest is een bron van grootschalige fraude, want om drijfmest te exporteren dien je de mest te scheiden, met een centrifugaal scheider haal je bij uitzondering 20% rendement bij een vijzelpers ligt dat veel lager, dus een voorbeeld om een vracht van 40 ton dikke fractie van gescheiden vleesvarkensmest te krijgen moet je dus 200 ton mest scheiden daarin zit globaal 1400 kg N en 700 Kg P2O5 Bij een scheidingsrendement van 60 % fosfaat kan er in de afgevoerde 40 ton dus max 420 kg fosfaat zitten, maar er gaat geen vracht de grens over met gehaltes onder de 20 kg tot 30 kg fosfaat = 800 kg tot 1200 kg per vracht. Iedereen weet dat maar de sector vind het prima ze staan erbij en juichen het zelfs toe . Vind je het gek dat de EEG vind dat er wat aan gedaan moet worden Overigens de ontvangende landen werken met forfaits dus hun maakt het niet uit wat er in zou kunnen zitten.
    De overheid kan niet achter elke boer een controleur zetten dus de sector is zelf aan zet.
    Bij stikstof ligt het scheidingsrendement nog lager

    1. Wie gaat er nou mest exporteren uit een vezelpers? Weet je hoe duur het transport dan wordt?
      Als je heel kort bij de grens zit is dit mss mogelijk, maar als het verder weg moet wordt het toch echt ingedroogd. Vandaar die hogere gehalten.

    2. Beste Beek ik heb het niet over export van dikke fractie uit een vijzelpers maar uit een centrifugaal scheider en ik heb het over de periode voor de verplichte monstername, toen de de verplichte monstername werd ingevoerd werd er plotseling vrijwel geen mest meer gescheiden, dus doe niet naïef en kies partij wil je blijven frauderen of door Brussel afgeknepen worden, nogmaals de overheid kan niet achter elke boer een controleur zetten dus de sector is zelf aan zet.
      Overigens wil ik duidelijk stellen dat fraude door slechts een gering percentage van de boeren gepleegd wordt maar de sector weet ervan en vind dat best en heeft niet in de gaten dat ze hun eigen glazen ingooien .

  3. Als er een bufferstrook komt, dan moet het waterschap ook zorgen voor het opruimen van het maaisel en niet op de rand laten liggen. Dit is ook bemesting, ik zie het in natuurgebieden waar niet bemest mag worden maar het gras op de slootrand er veel beter voor staat dan op het perceel. Dit doordat het waterschap het slootmaaisel achterlaat op de slootrand.

    1. Beste Kuyk, Je zegt het zelf het maaisel uit de sloten en vaarten bevat veel stikstof omdat er teveel stikstof in het oppervlaktewater zit. Overigens mag het waterschap alleen het bagger/maaisel laten liggen in de verplichte teeltvrije strook.

    2. In gebieden die vanuit het twentekanaal water krijgen toegevoegd , Word het slootmaaisel. Afgevoerd omdat dit chemisch verontreinigd is .enja daar betalen wel allemaal aan mee.

    3. even anders dit betekent nog niet dat het speciaal stilstof is. het kunnen ook andere mineralen zijn, of dat de andere kruiden op het veld zijn uitgevroren en onder het maaisel niet.

  4. Veel reacties die gaan over “een overheid die boeren wil pakken”. Alsof ze daar plezier aan hebben en daar rustig de tijd voor kunnen nemen omdat verder nerens wat valt te regelen.
    Met nog steeds het hoogste N verlies per hectare van Europa en nu al de conclusie dat de oppervlakte water norm die in 2027 behaald moet zijn met de lopende regelingen niet wordt gehaald is er misschien ook wel wat aan de hand. Niet voor elke boerderij, dat maakt het regelen lastig. Maar wel over het geheel gezien, waar de overheid ook wat mee moet. Dat de regelingen en communicatie soms belabberd zijn erken ik, maar de stemming dat de overheid boeren pesten tot doel heeft gemaakt is onzin.

    1. Het aantal vee en waterkwaliteit zijn twee aparte dingen. Als er in Nederland veel vee is en de mest wordt geexporteerd naar frankrijk is het helemaal niet nodig om de veestapel te verkleinen. Er is dan geen verband tussen veel vee en waterkwaliteit. We moeten gewoon geen (kunst)mest meer uitrijden na 15 juni of 1 juli. Max 300 kg zuivere stikstof per ha uit org mest of kunstmest. Maakt niet uit als het maar niet meer is dan 300 en niet later dan die datum. Ik denk dat er dan niet veel mest teveel is, en zo ja gewoon deze kant opkarren en de franse akkerbouwers blij maken. Groningen is net zo ver van de peel dan noord frankrijk.

    2. Je hebt het hier over oppervlaktewater, maar je gaat er aan voorbij dat er nog enorm veel overstorten met een regenbui op het oppervlaktewater lozen. Ook ga je eraan voorbij dat de rioolzuiveringen het water alles behalve schoon lozen op het oppervlaktewater.

      De landbouw wordt er naderhand wel weer op afgerekend…

  5. Het moet en zal kapot gemaakt worden de Nederlandse landbouw.
    Er is nu al een nutriënten te kort, een gewas neemt meer op dan dat er gebracht wordt.
    Maar we konden hier op wachten het “mest overschot” was bijna weg , dus moest die opnieuw gecreëerd worden. Anders houden ze de boeren niet in de hoek gedrukt. En ze snappen heel goed dat de gemiddelde boer dit niet meer gaat pikken, dus moeten de controle opgevoerd worden om de repressie tegen de boeren maximaal te houden….. een boer in Nederland wordt niet veel anders behandeld dan een gemiddelde Rus…..

  6. “Het moet van Brussel”
    Wat hebben we dat al vaak gehoord
    Zelf heb ik grote twijfels
    Nederland kan ook de hulp van Brussel ingeroepen hebben ipv dat het moet van Brussel.
    Wanneer je alle kaartjes en wensen vanuit de politiek over elkaar legt passen de nu opgelegde aanscherpingen er goed bij
    Punt 1: lnv heeft verzaakt om mestfraude aan te pakken. Daarom afbouw van derogatie.
    Punt 2: op derogatiebedrijven is de grondwaterkwaliteit beter dan op niet-derogatiebedrijven.
    Bovenstaande betekent dat het niet om grondwaterkwaliteit gaat
    Wat wel? De meesten zullen antwoorden: grondpolitiek.

  7. Brussel legt de zweep erover en nederland vindt het prima. Nederland zal zelfs die zweep aan brussel gegeven hebben. Er is geen makkelijker argument dan dat het van brussel moet/ niet mag. Wij gaan volgende week na de regen weer mestketsen. Ook dat is brussel.

  8. Zijn we nog ondernemer net ondernemersvrijheid en ondernemersrisico of zijn we voortaan ZZP´ers in dienst van de overheid en Brussel?

    1. Mais staat inderdaad in tabel 10. Halen ze die er maar even uit of aanscherping vanuit Europa? Of onjuiste info?

    2. U heeft gelijk, mais mag gelukkig nog gewoon. Ik was even in de war met uitspoelingsgevoelige en stikstofbehoeftige gewassen. Dat is nogal een verschil. Het is gecorrigeerd. Excuus.

    1. Ik was helaas in de war met stikstofbehoeftige en uitspoelingsgevoelige gewassen. Dat is nogal een groot verschil. Gelukkig mag mais gewoon nog. Het is inmiddels gecorrigeerd. Excuus.

Beheer
WP Admin