‘MKZ, de Grüne Woche en de beeldvorming’
Een gekortwiekte Nederlandse delegatie loopt vandaag rond op de Grüne Woche in Berlijn. Landbouwminister Femke Wiersma, zeven provincies en Tweede Kamerleden van BBB, PVV en de meeste oppositiepartijen blijven vanwege de MKZ-uitbraak in deelstaat Brandenburg thuis. Ook boerenorganisaties LTO en POV zijn in afgeslankte vorm aanwezig.
Daartegenover staat dat staatssecretaris Jean Rummenie, de vijf overige provincies en Kamerleden van VVD, NSC, GroenLinks-PvdA en D66 wel in Berlijn zijn. Al met al is de Nederlandse delegatie nog steeds best stevig. Daar valt veel voor te zeggen. Er zijn geen veterinaire risico’s, de plantaardige sector moet ook gehoord worden en het ministerie van LVVN zou Rummenie niet sturen als de situatie niet veilig was. Dat signaal maakt het voor anderen makkelijker om de knoop door te hakken en toch te gaan.
Rol van minister geen luxepositie
Minister Wiersma heeft die luxe niet. Je kunt stellen dat ze altijd naar Berlijn had moeten gaan vanwege de handelsbelangen. Zij is als minister immers het Nederlandse zwaargewicht en heeft in Europa nogal wat te bespreken én te halen. Rummenie is weliswaar een ervaren diplomaat, maar legt als staatssecretaris minder gewicht in de schaal. De Grüne Woche was voor Wiersma kortom een ideaal en belangrijk podium geweest.
Bovendien zou ze in geval van een MKZ-uitbraak in eigen land snel weer terug kunnen zijn en direct op afstand kunnen handelen. Daarbij komt dat de Grüne Woche voor de meeste boeren nauwelijks relevant is. Ze hebben wel andere zorgen. Zo bezien zou je kritisch kunnen zijn op het besluit van Wiersma om thuis te blijven en zelfs kunnen spreken van symboolpolitiek.
Gaat het mis, komt de afrekening
Toch is het de vraag of de minister wel echt een keuze had. Beeldvorming speelt ook een rol. En zij wordt als verantwoordelijk minister het hardst van allemaal op verkeerde keuzes afgerekend. Als Wiersma wel naar de Grüne Woche was gegaan en er zou in de komende weken in Nederland onverhoopt MKZ uitbreken, kun je de gevolgen uittekenen. Want hoe had de minister dat nou kunnen doen, afreizen naar een MKZ-gebied?
Rationale argumenten tellen dan niet meer. Iedereen zou in zo’n scenario vergeten dat er geen veterinaire risico’s waren, de minister na afloop geen boerenbedrijven had bezocht en dat handelsbelangen zo zwaar wogen. Wiersma’s afbreukrisico is simpelweg te groot. Haar besluit om in eigen land het fort te bewaken is daarom verdedigbaar. Net zoals de afzegging door gedeputeerden van de provincies Gelderland en Overijssel waar MKZ in 2001 het hardst toesloeg.
Geschiedenis en sentiment speelden in deze keuze ongetwijfeld een rol. Bovenstaande betekent niet dat Rummenie en de anderen die wel naar Berlijn afreizen een verkeerde keuze hebben gemaakt. Integendeel, als het ministerie zelf groen licht geeft, is er niks op tegen om te gaan. Maar degenen die afreizen hebben ook minder te verliezen.