‘Minder vlees, meer plant’

Begin over vlees en je hebt de poppen aan het dansen. Mensen die willen stoppen met het eten ervan, mensen die willen minderen en mensen die er groot fan van zijn, vliegen elkaar subiet in de haren als het onderwerp ter sprake komt. Claims worden voornamelijk onderbouwd met wel of niet gezond en wel of niet goed voor het klimaat.

“Wat vind jij daar nou van?”, wordt me regelmatig gevraagd, maar ik kijk wel uit. Als je zegt dat je graag vlees eet, krijg je een klap van de ene kant, zeg je dat je vegetariër bent, dan komt de mep van de andere kant. In de praktijk ben ik een flexitariër. “Is dat uit principe?”, is dan de volgende vraag, want je moet wat je eet kennelijk verantwoorden. Ja, dat is deels uit principe, maar ook omdat er zoveel andere dingen óók lekker zijn en mijn grootvader zaliger zei altijd: je kunt niet meer eten dan je op kunt.

Psychologisch onderzoek

Ik vraag me af waar het hem in zit, die felle reacties op wel of geen vlees eten. Natuurlijk is er al veel psychologisch onderzoek naar gedaan. De resultaten daarvan zitten niet erg op één lijn. De één concludeert dat vlees eten raakt aan gevoelens van status, mannelijkheid en superioriteit, de mens als dominant wezen boven al het andere dat leeft. De ander komt met een uitleg dat vleeseters vaak zo boos reageren op niet-vleeseters omdat ze niet nadenken. Ze lezen de kop boven een verhaal en gaan meteen los.

Minder vleesconsumptie

Waarom en hoe vegetariërs reageren, daar is dan weer veel minder onderzoek naar gedaan, al kunnen die er ook wat van als het gaat om moddergooien. Zij hebben echter de tijdgeest en de wetenschap mee. Want hoe je het ook wendt of keert, het moet minder met de vleesconsumptie en dat is geen leuke boodschap. Niet als je dol bent op vlees en al helemaal niet als je het produceert. Dan is het noemen van een onderzoek naar de mogelijke effecten van een vleestaks bedreigend nieuws. De liefhebber voelt zich aangetast in zijn vrijheid, de producent in zijn voortbestaan. Vooral met die laatste groep voel ik mee, al helpt mijn medeleven vermoedelijk geen bal. Het menselijke menu zal evengoed steeds plantaardiger worden. Dat niet willen zien, is struisvogelgedrag.

Voedingspatroon verschuift

Wie de verandering wel ziet, zal vermoedelijk in een soort rouwcurve terechtkomen, maar als die is doorlopen, komen er ook weer mogelijkheden in beeld. Het is namelijk niet voor het eerst dat ons voedingspatroon verschuift. Vroeger aten we in de lage landen vooral roggebrood, stoofpotten van groenten en graankorrels en boekweitpap. Toen dat begon te veranderen, waren boeren daar in het begin vast ook niet blij mee. Om te blijven bestaan, moesten hun bedrijven op de schop. Dat was niet altijd makkelijk, het zat vaak tegen en ook vroeger al bemoeide de overheid zich ermee. Maar het is uiteindelijk meer dan goed gelukt. Waarom zou dat nu niet kunnen?