Melkveeorganisaties: versnelde vrijwillige krimp in ruil voor overgangsderogatie

LTO Nederland, NAJK, NZO en De Natuurweide pleiten voor een vrijwillige versnelde krimp van de melkveestapel en hopen daarmee de Europese Commissie te overtuigen van de noodzaak van een overgangsderogatie. Dat staat in een crisisplan dat de organisaties hebben opgesteld.

De organisaties pleiten voor een tijdelijke noodmaatregel van minstens twee jaar om een versnelde daling van het aantal stuks melkvee te realiseren in 2025 en 2026. Melkveehouders die versneld en vrijwillig hun melkveestapel verkleinen, moeten daarvoor een jaarlijkse vergoeding krijgen. Dit in de vorm van een premie of heffing per dier. Bedrijven die hier aan meedoen, zullen worden ontzien bij een eventuele generieke korting op fosfaatrechten als die nodig blijkt om de mestproductie onder het verlaagde mestplafond te krijgen dat in 2025 van kracht wordt.

Voor biologische melkveehouders moeten aparte afspraken worden gemaakt. Dit vanwege de andere situatie waarin de biologische boeren zitten. Er is zelfs een tekort aan biologische mest. Eerder sprak de gezamenlijke zuivelketen al uit dat ze een geleidelijke daling van de melkveestapel met 15 tot 20% verwachten in 2035.

Afroming, voerspoor en mestverwerking

Naast een vrijwillige versnelde krimp, pleiten de melkveeorganisaties ook voor het voorstel van demissionair landbouwminister Piet Adema om de afroming bij de handel in fosfaatrechten te verhogen naar 30%. Dit in plaats van de huidige 10%. Ook willen de partijen het eiwitgehalte in het rundveevoer verlagen om zo het stikstofgehalte in de mest te verlagen. LTO, NAJK, NZO en De Natuurweide willen dit in overleg met de verwerkende industrie uitvoeren, borgen en monitoren.

Daarnaast is er volgens de opstellers van het crisisplan ook nog ruimte om niet-benutte mestverwerkingscapaciteit in te zetten. Dit door vergunde mestverwerkingsinstallaties die nog niet gebouwd zijn versneld te bouwen en de bestaande installaties optimaal in te zetten. De door Adema aangekondigde brede stoppersregeling moet volgens de partijen ook zodanig zijn ingericht dat de grond van deze stoppers beschikbaar komt voor structuurverbetering voor de blijvers.

‘Overgangsderogatie onvermijdelijk’

Volgens LTO Nederland ‘kan het niet anders dan dat er een overgangsderogatie komt’. Ze roepen het kabinet op om met het crisisplan van de sectorpartijen naar Brussel te gaan. “Wij zijn ervan overtuigd dat de Europese Commissie niet anders kan dan dat serieus te nemen”, aldus LTO. De gevolgen van het huidige afbouwpad zijn volgens de sectorpartijen dermate disproportioneel, dat uitvoering ervan onhaalbaar is. Volgens de partijen is het ook met het nemen van maatregelen niet mogelijk om de mestcrisis op korte termijn op te lossen en is een derogatie voor grasland van 230 kilo stikstof per hectare tot eind 2027 nodig.

Wanneer de Europese Commissie geen groen licht geeft voor derogatie, pleiten de organisaties ervoor om als Nederland toch eenzijdig derogatie toe te staan en daarmee een mogelijke juridische procedure te riskeren. De sectorpartijen zien voor Nederland dan kansen om in het gelijk te worden gesteld, op basis van het argument van het proportionaliteits-principe. Voorzitter Henk Bleker van het overleg van zes melkveeorganisaties en NZO en Zuivel NL, deed deze oproep al eerder.

FDF en Agractie zeer kritisch

NMV, DDB, Netwerk Grondig en Zuivel NL, die eerder wel aan tafel zaten bij het melkvee-overleg, hebben het crisisplan niet ondertekend. Farmers Defence Force vindt dat boeren verraden worden door eigen belangenbehartiging. De organisatie meldt op Facebook te vrezen dat het crisispakket geen oplossing biedt en alleen krimp oplevert. Ze zien het crisispakket als mes in de rug van formerende partijen BBB en PVV.

Agractie vindt dat het crisisplan geen recht doet aan het probleem dat er is. Agractie pleitte eerder al voor het opschorten van de afbouw van de derogatie en terug te gaan naar de normen van 2022 om zo lucht te krijgen om tot een nieuw plan te komen met perspectief voor de sector. “Wij vinden het spijtig om te zien, dat enkele partijen onze mooie sector in de uitverkoop doen”, aldus vice-voorzitter Alien van Zijtveld van Agractie.

De Tweede Kamer debatteert donderdagavond over het mestbeleid. Anders dan normaal wordt op dezelfde avond nog gestemd over het mestbeleid.