Kreupele koe haalt lactatiepiek niet
Veel koeien raken rondom de transitieperiode kreupel. Een kreupele koe haalt de lactatiepiek niet.
Als melkkoeien kreupel raken, gebeurt dat meestal in de eerste acht weken van de lactatie. Dit gaat ten koste van onder andere de vruchtbaarheid en de melkproductie. “Klauwgezondheid en hittestress zijn twee grote onderwerpen waarvan je weet dat ze een rol spelen en veel effect op de diergezond hebben. En de gevolgen worden wel eens onderschat”, zegt Peter Hut.
Kreupele koe tijdens transitieperiode
Peter Hut onderzocht tijdens zijn periode als promovendus de dagelijkse gedragspatronen van koeien tijdens de transitieperiode en de lactatie. Dit deed Hut op basis van sensormetingen, conditiescore en bewegingsscore. Het proefschrift bracht een behoorlijke stijging in kreupele dieren rondom de transitieperiode in kaart.
“Met sensoren meten we gedragingen en kunnen we afwijkingen van die gedragingen in kaart brengen. Dat hebben we kunnen relateren aan kreupelheid en zagen we dat kreupele koeien onder andere fors minder vreettijd hebben.”
Onderschatting kreupele koe
Volgens Hut onderschatten veel veehouders en hun erfbetreders het aantal kreupele koeien op hun bedrijf. “Uit onderzoek blijkt dat de veehouder gemiddeld slechts 25% van de kreupele koeien als zodanig ziet en de veearts 40%. Wat hierin meespeelt is bedrijfsblindheid. Koeien die bijvoorbeeld klem hebben gezeten, worden misschien minder snel als kreupel genoteerd. Maar deze koe kan wel degelijk kreupel zijn en baat hebben bij een behandeling.”
Hut: “Anderzijds is het wel zo dat veel Nederlandse veehouders de hele geschiedenis van een koe kennen.” Digiklauw, een softwareprogramma waarin gegevens over de klauwgezondheid staat, wordt te weinig gebruikt, vindt Hut. “En van de data wordt ook te weinig gebruik gemaakt. Te veel beslissingen worden gemaakt op onderbuikgevoel terwijl er goede data beschikbaar zijn.”
Koe wil liever niet laten zien dat ze pijn heeft
Nu we weten dat klauwgezondheid een probleem is in de sector, rijst de vraag wat we daar op dit moment aan moeten doen. “We moeten ons realiseren dat de koe van nature een bosdier is en niet gemaakt is om op beton te lopen of te liggen. Liever heeft zij een zachte, droge en dempende ondergrond. Realiseer je ook dat als een koe niet kreupel loopt, dat niet betekent dat een klauw helemaal gezond is. Kreupel lopen is een gevolg van pijn en niet elk plekje of beginnende ontsteking leidt direct tot pijn. Dat is het grootste probleem. Bovendien zijn koeien prooidieren, ze willen dus ook liever niet laten zien dat ze pijn hebben.”
Gedragsverandering door hittestress
Veel klauwproblemen rondom de transitieperiode kwamen naar boven tijdens de veldstudie van Hut waarin data werden verzameld op acht Nederlandse melkveebedrijven. Net zoals gedragsverandering als gevolg van hittestress. Melkkoeien in het Nederlandse klimaat gaan al vanaf een omgevingstemperatuur van 12 graden ander gedrag vertonen om te proberen zich aan te passen aan oplopende temperaturen. Dat blijkt uit het proefschrift. We spreken van hittestress op het moment dat de omgevingstemperatuur te hoog is voor koeien om hun lichaamstemperatuur zelf te handhaven door middel van gedragsveranderingen.
Kreupele koe heeft amper tochtexpressie
In warme perioden hebben de klauwen te maken met een fors hogere belasting. “Koeien vreten veel minder en laten liters melk liggen. Kun je nagaan hoeveel beter de melkveesector in dit land zou zijn als koeien niet kreupel raakten rond hun piekproductie. Dat geldt ook voor de vruchtbaarheid, want kreupele koeien hebben onder andere amper tochtexpressie.”
Sensordata kunnen volgens Hut een bijdrage leveren aan het optimaliseren van de melkveehouderij. “Sensoren zijn eigenlijk de stem van de koe”, zegt Hut. Optimaliseren van de sector houdt in dat de koe profiteert van een betere gezondheid en welzijn en de veehouder van een efficiëntere bedrijfsvoering. En dus werkplezier en werkgemak.
Nieuwsbrief Rundvee
Schrijf je in voor deze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van ontwikkelingen binnen rundvee.