Is PRRS ons te slim af?

De mogelijke gevolgen van een heftige PRRS-uitbraak mogen niet worden onderschat. Het virus is gevaarlijk en muteert snel.

Met stip op nummer 1 in bloeduitslagen en andere onderzoeken staat PRRS. Hoestende vleesvarkens, gespeende biggen die het niet zo goed doen, zeugen die te vroeg werpen en slappe biggen in de kraamstal; PRRS kan op alle fronten voor problemen zorgen.

PRRS-problemen zijn niet altijd eenvoudig op te lossen, het virus speelt een slim spel. Dit bestaat onder meer uit het aanvallen van het afweersysteem van het varken. Na opname via de longen dringt het virus binnen in afweercellen. Hier vermeerdert het zich en via de bloedcirculatie vindt verspreiding plaats. Door aantasting van het immuunapparaat heeft het PRRS-virus vrij spel, maar ook infecties als circo, Mycoplasma en Bordetella zien hun kans schoon. Daarnaast kan de respons op vaccinaties onvoldoende zijn. Veel gezondheidsproblemen bij varkens hebben zo indirect met PRRS te maken.

Een strak vaccinatieschema tegen PRRS helpt de verschijnselen onder controle te houden. Het risico van verspreiding blijft echter aanwezig. Om deze reden is een goede interne biosecurity, zoals hygiënisch werken en leeftijdsgroepen scheiden, erg

belangrijk. Dat zorgt voor een lagere infectiedruk binnen een bedrijf.

Het PRRS-virus is veranderlijk. De eerste virusstam die begin jaren negentig voor grote problemen zorgde door acute PRRS-uitbraken, werd het Lelystad-virus genoemd. De Europese en Amerikaanse virusstammen die vandaag de dag in Nederland circuleren, staan inmiddels al vrij ver af van het oorspronkelijke virus. En internationaal gezien is het verschil tussen de Nederlandse varianten en de agressieve PRRS-stammen in de Verenigde Staten en Azië erg groot. Momenteel kampt Wit-Rusland met een Europese stam die zeer virulent is. Deze agressieve Lena-stam zorgt daar voor grote problemen.

Het PRRS-virus kan zich maximaal 10 kilometer verplaatsen door de lucht. Er is dus geen gevaar dat het onze kant op waait. Wel vormen varkenstransporten een risico, het virus kan meeliften. Reiniging en desinfectie van vrachtwagens, maar ook externe biosecurity op bedrijven is van groot belang om het risico van insleep zo klein mogelijk te houden.

Binnen de sector is veel aandacht voor deze maatregelen, maar daarbuiten schuilt ook gevaar. Zo is het voor jagers die in de afgelegen gebieden in Oost-Europa op wilde zwijnen jagen, wel heel verleidelijk om hun trofee mee naar huis te nemen.

Aangifteplichtige ziekten als varkenspest en Aujeszky hebben een enorme economische impact op de sector. We ondervinden op dit moment de financiële gevolgen van één dood wild zwijn in de bossen van Oekraïne.

PRRS is echter geen aangifteplichtige ziekte waarop standaard wordt gemonitord. Een nieuwe PRRS-variant als Lena zou zo stiekem varkensbedrijven in kunnen sluipen. We vertrouwen op een snelle detectie bij bloedonderzoek en sectie, maar in hoeverre zijn de nu gebruikte testen geschikt om afwijkende varianten als Lena snel op te sporen? Het virus is ons steeds een stap voor!