‘Hoog tijd voor een deltaplan digitale platformen’

Toch wil ik eerst omkijken naar een opvallende ontwikkeling die zo’n deltaplan kan maken of kraken. Na jaren waarin het ieder voor zich was, zie je nu namelijk een explosieve toename van digitale samenwerking in de keten. Zo werken een aantal grote trekkerfabrikanten sinds kort samen in DataConnect, om data makkelijk te kunnen delen. Als gebruiker kan je in je dashboard naar keuze de machinedata van alle aangesloten merken terugzien en makkelijk exporteren naar derden. Weliswaar nog maar voor enkele datasets, maar technisch kan het en andere sets zullen volgen.

Bedrijven zoeken samenwerking

Een ander voorbeeld is dat Avebe, Cosun Beet Company en Agrifirm de handen ineen slaan binnen Smart Agro Farming, voor bouwplanbreed data ontsluiten en analyseren. Het doel is om waarde uit data tastbaar te maken voor telers in de vorm van rendement en duurzaamheid. En in de agrochemische hoek zoeken bedrijven als BASF, Bayer en Syngenta de samenwerking in het programma Croplife voor transparantie en stewardship, mede door middel van meer data en meer data delen.

Gebrek aan inzicht in verdienmodellen

Ik voel ongemak over hoe diep dit soort grote platforms ingrijpen op de datapositie van de boer. Ik maak me zorgen over het gebrek aan inzicht in verdienmodellen, beoogd datagebruik, de bedreiging voor de autonomie van boeren. In de toenemende samenwerking kan je makkelijk ook de opmaat zien voor consolidatie en verdere verstoring van marktwerking in de landbouw.

Deltaplan digitale platformen

Toch hebben we gezien de klimaaturgentie de innovatiekracht en het investeringsvermogen van de keten hard nodig. Beter zien we daarom mogelijke risico’s onder ogen en stellen daar slimme afspraken tegenover. Nieuwe governance praktijken om bijvoorbeeld te zorgen voor proportionaliteit en doelbinding bij het delen van data. De overheid zou de rol van marktmeester op zich kunnen nemen. En we hebben onafhankelijke intermediaire platforms nodig om voor marktevenwicht te zorgen. Misschien is het kortom eigenlijk eerst hoog tijd voor een deltaplan digitale platformen.