HLB onderzoekt beperking ozonschade

Wijster – Ozon ontstaan door luchtvervuiling kan aanzienlijke gewasschade geven. Dat bleek tijdens de Ozon Themadag georganiseerd door onderzoeksbureau HLB in Wijster.

Ozon zou er heel goed de oorzaak van kunnen zijn dat hiervoor gevoelige aardappelrassen het aan het eind van het seizoen vrij plotseling af laten weten. Ozon schade is geen nieuw fenomeen, in de jaren 60 is in Nederland ook naar ozonschade gekeken maar onderzoek daarna is niet doorgezet.

Het HLB pakt dit onderzoek weer op nadat zij wetenschappelijk vastgesteld hebben dat een verhoogde ozonconcentratie in de lucht schadelijk is voor landbouwgewassen.

Telers en adviseurs komen ieder seizoen wel bladvlekken tegen waarvoor geen duidelijke verklaring te geven is. Uit onderzoek blijkt dan dat de vlekken niet veroorzaakt worden door een schimmel of door een mineralentekort. Een hoge concentratie ozon kan dan heel goed de oorzaak zijn. Wordt dergelijke schade geconstateerd dan is er niets aan te doen. Wel geeft dat de teler de zekerheid dat het geen schimmel of gebrek is. Het enige wat een teler tot nu toe kan doen is te zorgen voor een gezond en vitaal gewas dat daardoor minder gevoelig is voor ozon. Om tot een meer concrete aanpak te komen, start HLB een onderzoekstraject op naar de meest effectieve maatregelen om ozonschade te voorkomen.

Om de effecten van ozon op de gewassen duidelijk te laten zien diende HLB de proefveldjes in één keer een weekconcentratie ozon toe. In aardappelen, zomergerst, bieten en mais resulteerde dat in duidelijk zichtbare bladvlekken. Gladiolen en lelies lijken minder sterk te reageren.

Ozon ontstaat bij hoge temperaturen, zonneschijn en de aanwezigheid van koolwaterstoffen en stikstofoxiden in de lucht. Als gevolg van wereldwijde luchtvervuiling neemt de ozonconcentratie in de lucht nog steeds toe. Op warme zonnige dagen kan de concentratie zo oplopen tot boven de 100 ppb, terwijl bijvoorbeeld aardappelen als schade oplopen van af waarden tussen de 40 en 50 ppb.