Heftig jaar na overname

Nederlander Sjaak Mocking emigreerde naar Noorwegen. Zowel zakelijk als privé kende 2013 de nodige pieken en dalen.

Begin maart 2013 verhuisde Sjaak Mocking in Noorwegen met zijn gezin en veestapel van een melkveebedrijf met een grupstal naar een supermodern bedrijf met ligboxen, een melkrobot en een vleeskuikenstal. Zowel zakelijk als privé kende 2013 de nodige pieken en dalen. Het oude en nieuwe bedrijf van Mocking liggen in de provincie Nord-Trøndelag, zo’n 200 kilometer boven Trondheim. . Een interview.

Ook al liggen de oude en nieuwe locatie hemelsbreed maar 2,5 kilometer uit elkaar, het blijft een hele stap. Wat is zwaar gevallen?

“Dat ik niet langer alleen met mijn vrouw in bed lig, maar ook met mijn mobiele telefoon. Ik ben totaal geen control freak of data-nerd, en dat is iets wat je met een melkrobot vanzelf wordt. We genieten echter enorm van de vrijheid die het oplevert, dat we niet langer aan vaste melktijden gebonden zijn. Waar ik ook slecht tegen kan, is ’s nachts vaak m’n bed uit moeten. Helaas mankeerde het een en ander aan het ventilatiesysteem van de vleeskuikenstal, zodat het alarm regelmatig afging. Gelukkig schrijven we verleden tijd. Vorige maand zijn de meeste problemen opgelost, dankzij monteurs uit Nederland.”

Op 1 maart koeien verhuizen, op 5 maart voor het eerst 19.000 slachtkuikens geleverd krijgen, de melkrobot en de nieuwe koeien leren kennen, andere voerinstallatie.  Hoe heb je dat allemaal klaargespeeld?

“Door het gewoon te doen. En dankzij de hulp van mijn vrouw Corrie en onze drie kinderen, mijn zus Ria die uit Nederland overkwam, de vorige eigenaar weduwe Ellen Vie en de bedrijfskrachten Jarle Per, Jon Arne en Niek. Zonder hen zou het niet gelukt zijn. Het was best wel eens moeilijk, maar je kijkt voortdurend naar wat goed gaat. Opsteker was ook de vermelding in Buskap, het magazine van Geno, de Noorse ki. We hebben in 2012, samen met 149 anderen, de hoogste productie per koe gehaald, namelijk 9.729 kilo EKM, gecorrigeerd voor vet en eiwit. Toen we het vorige bedrijf overnamen, begonnen we met 5.900 kilo melk per koe. Noren hanteren drie klassen: tot twintig koeien, twintig tot veertig koeien en meer dan veertig koeien. Wij vielen toen in de middelste klasse. Per klasse zijn er vijftig melkveehouders en wij hebben de 105e plaats gehaald. Daar zijn we trots op! We kregen een oorkonde van onze krachtvoerleverancier.”

Je hebt op je vorige bedrijf al een aantal jaren geoogst, dus je kent het klappen van de zweep. Of ging het toch weer anders dan gepland en gehoopt?

“Het gaat altijd anders dan je wilt. Dan had ik geen boer moeten worden. Iedere winter ontstaat wat schade door ijsbrand. Bevroren smeltwater ligt als een ijsplaat op het gras en werkt als een kas. Het groeiende gras komt tegen het ijs en sterft af, het verbrandt. Vorige winter is de grootste schade veroorzaakt door de dooi in januari, gevolgd door strenge vorst in maart. Er werd zoveel land opnieuw ingezaaid, dat een tekort aan graszaad ontstond. Bij ons leek het erop dat de meeste percelen zich zouden herstellen, dus besloten we niet opnieuw in te zaaien. Toen kregen we een tropische Pinksteren, waardoor het gras niet uitstoelde en te vroeg de aar inschoot. We zijn vroeg gaan maaien om een betere uitstoeling te krijgen en meer kans op een betere tweede en derde snede. 20 graden in september en een goede derde snede is voor Noorse begrippen echt bijzonder te noemen. We mogen niet klagen en het voertekort was voorzien. Ik heb luzerne uit Nederland geïmporteerd.”

Zijn er nog beginnersfouten geweest op het nieuwe bedrijf?

“Tja, wie werkt maakt fouten. Ik heb met de eerste 19.000 vleeskuikens een schrijffout gemaakt, zodat ik op een bepaalde datum niet de juiste salmonellaproeven heb kunnen nemen en opsturen. Daarom moest de slachtdatum vijf dagen worden uitgesteld. Dit leverde te zware kuikens op en te veel vlees per vierkante meter. We hebben leergeld betaald, en er is wel wat aan de strijkstok blijven hangen. Al met al een heel leerzame periode. “

Ik ken je al vijf jaar als een altijd positieve, opgeruimde en vrolijke man. Tot het jaar 2013, dat dalen kende. Wat wil je daarover kwijt?

“Corrie en ik zijn voor het eerst opa en oma geworden. Wat een machtig gevoel! Om daarna niet alleen je schoondochter en kleinkind niet meer te zien, maar ook nog je zoon de afgrond in te zien glijden, was een loden last. We waren net verhuisd en er kwam zo veel op ons af. De beslissing om even afstand van onze zoon te nemen en voor het bedrijf te kiezen, was ontzettend zwaar. Daar bovenop kwam het overlijden van mijn moeder. Wat meespeelde, is dat je alles aan je familie moet overlaten. Gelukkig konden we wel twee weken naar Nederland, om de begrafenis bij te wonen. Met dank aan onze fantastische bedrijfshulp. Met onze zoon gaat het beter, al is de weg die hij af moet leggen, nog zwaar en lang. Gelukkig is de relatie met zijn vriendin hersteld en kunnen wij onze kleinzoon weer zien. Hoogtepunt was onze 25-jarige bruiloft op 2 december.”