Agrarische export

Vorig jaar bereikte de uitvoer van agrarische producten en voedingsmiddelen een record met een bedrag van ruim 79 miljard euro, 5 procent meer dan in 2012. Het saldo van de agrarische invoer en uitvoer nam met ruim 8 procent toe en kwam op 26 miljard euro. Dat is ruim de helft van het totale Nederlandse handelssaldo.

De echte bijdrage van de agrarische sector aan dit saldo is kleiner, omdat deze sector ook niet-agrarische importen nodig heeft, zoals olie en kunstmest. Die blijven bij het agrarisch handelssaldo buiten beschouwing.

De genoemde cijfers waren volgens het dagblad NRC voor staatssecretaris Sharon Dijksma aanleiding om te verklaren dat ‘de landbouwsector een grote rol speelt in het herstel van de Nederlandse economie’. Het is de vraag of je uit deze cijfers die conclusie mag trekken.

In de eerste plaats omvat de agrarische export producten die niets met de Nederlandse landbouw te maken hebben, zoals bananen of ananas in blik. In de tweede plaats: onlangs heeft statistiekbureau CBS uitgerekend dat het verband tussen export enerzijds en werkgelegenheid en toegevoegde waarde anderzijds, betrekkelijk is. Zo is het handelssaldo met Duitsland tweeënhalf keer zo groot als dat met Italië, maar levert de handel met het laatste land bijna anderhalf maal zoveel toegevoegde waarde op. Dat komt vooral doordat de export naar Italië verhoudingsgewijs meer in Nederland geproduceerde goederen omvat dan de uitvoer naar Duitsland.

De agrarische export komt de laatste paar jaar overeen met circa 18 procent in de totale uitvoer, maar heeft volgens CBS slechts een aandeel van ongeveer 10 procent in de werkgelegenheid die alle export oplevert. De agrarische uitvoer zorgt zodoende maar voor 3 procent van de totale werkgelegenheid in Nederland. Dat heeft voor een deel te maken met het grote aandeel van de doorvoer. Het lossen van een boot bananen die vervolgens met vrachtwagens naar Duitsland worden gereden, levert niet veel arbeidsplaatsen op.

De werkelijke betekenis van de agrarische export voor (het herstel van) de Nederlandse economie is dus kleiner dan de enorme bedragen van uitvoerwaarde en handelssaldo suggereren.