Foto: Margreet Welink BoerenlevenOpinie

‘Werkloze kreeg meer geld dan boer’

Het was niet eerlijk dat boeren zo weinig verdienden, zo meldde Boerderij in… 1936.

Recent kwam ik de uitdrukking weer tegen: de kloof die er heet te zijn tussen boeren en burgers en dat die de afgelopen jaren alleen maar groter is geworden. Immers, vroeger waren er veel meer boeren en had iedereen wel een familielid met een boerderij. Daar kwam je op bezoek of je ging er logeren en zo kreeg je meteen mee hoe het daar reilde en zeilde. Dat alles is veranderd, stedelingen staan nu letterlijk en figuurlijk mijlenver af van boeren.

Kloof is er al veel langer

Maar het is niet waar, dat van die kloof. Die is niet iets van de laatste jaren, hij was er al veel langer. Bij het doorspitten van oude Boerderij-kranten vond ik deze tekst. Hij stond op 19 augustus 1936 op de voorpagina:

Met zekerheid durven we te zeggen dat de steun aan de stedelijke werklozen hoger is dan het loon van meer dan de helft van onze boeren. En toch, nietwaar, wie werkt van de vroege morgen tot de late avond, zal een loontje moeten hebben dat wat hoger is dan de steunbedragen aan werklozen. Dat is toch wel een stelling welke door niemand wordt bestreden.

Wie opkomt voor de boer, wie pleit voor een redelijke prijs van de landbouwproducten, wie het lage loon ten plattelande stelt tegenover de vaak zoveel hogere lonen en salarissen in de steden; hem verwijt men soms het groepsbelang te dienen en de tegenstelling tussen stad en platteland te vergroten. Dit is onjuist, want hij constateert slechts feiten. Doch wanneer in leidende kringen en grote bladen de mentaliteit blijft zoals ze is, zal daarmee en daardoor de tegenstelling tussen platteland en stad metterdaad nog verder verscherpt worden.

Even voor de crisisjaren schreef een grootstedelijk dagblad in Nederland, dat het platteland er is voor de stad. Deze uitspraak geeft de onjuist voorgelichte publieke opinie weer en tegelijk de sfeer waarin vrijwel alle crisismaatregelen worden opgezet en uitgevoerd.

Er zal heel wat moeten gebeuren voor de plattelanders in bond met de kleine zelfstandigen in de steden en andere weldenkende en juist voorgelichte groepen er in geslaagd zullen zijn om een kentering in de publieke opinie te brengen welke het mogelijk maakt dat landelijke arbeid wordt gewaardeerd in evenredigheid met de stedelijke.

83 jaar geleden

Deze tekst is 83 jaar geleden geschreven. Of het feitelijk waar was of dat het een gevoel weerspiegelde, is lastig te achterhalen. Afgaand op het artikel zaten de stedelingen er destijds warmpjes bij, maar dat is niet helemaal waar. Ook zij hadden flink te lijden van de crisis van de jaren dertig, waar in het stuk aan gerefereerd wordt. Hoe dan ook ben ik benieuwd wie had geraden dat het stuk uit 1936 kwam als ik het er niet bij had gezet.

De pagina is hier in zijn geheel te lezen

Beheer
WP Admin